Οι «ανεξάρτητες» ΤτΕ και ΕΚΤ

Γράφει ο Σωτήριος Καλαμίτσης

Στις 22.11.2014 διάβασα το ακόλουθο λίαν ενδιαφέρον άρθρο υπογραφόμενο από άγνωστό μου ονόματι Δημήτρης Γιαννόπουλος :

            «Συγκλονιστική ήταν η παρέμβαση του Ευρωβουλευτή Νότη Μαριά απέναντι στον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, στη συνεδρίαση του Ευρωκοινοβουλίου  18ης Νοεμβρίου  τ.έ. Για πρώτη φορά σπάει το ταμπού στην «επίσημη» Ευρώπη γύρω από την αγορά, παρακράτηση και κερδοσκοπία της ΕΚΤ πάνω στα ελληνικά ομόλογα (€57 δισ.) που απόκτησε το 2010-11 μέσω του προγράμματος Securities Markets Programme (SMP).

Προσέξτε στο video το κουτοπόνηρο ύφος, με το οποίο ο Ντράγκι αναγκάζεται να «απαντήσει» δύο φορές στον Ν. Μαριά («άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε», η γνωστή στους δημοσιογράφους μέθοδος SPIN) αποφεύγοντας τα ερωτήματα που του έθεσε ο Ευρωβουλευτής σχετικά με τη διαχείριση αυτών των ομολόγων ενάντια στους σκοπούς για τους οποίους αγοράστηκαν από την ΕΚΤ και την ανάγκη αποκατάστασης της ζημιάς που προκάλεσαν στην Ελλάδα, ενώ θα μπορούσαν να συμβάλουν σημαντικά στην ελάφρυνση του χρέους των χωρών του Νότου, χωρίς κόστος για τους φορολογούμενους του Βορρά. Έδειξε, όμως, ξεκάθαρα ο Ντράγκι πως η Φρανκφούρτη δεν αισθάνεται άνετα με το συγκεκριμένο θέμα που θέτει σε αμφισβήτηση την «ανεξαρτησία» της στη λήψη καταστροφικών για τους λαούς της Ευρώπης αποφάσεων νομισματικής πολιτικής.

Σημειωτέον ότι ο Ν. Μαριάς παραλείπει λόγω περιορισμένου χρόνου ομιλίας να μπει στα βαθύτερα βρώμικα νερά του θέματος των ομολόγων SMP. Μερικά από τα ζητήματα που δεν εθίγησαν παραθέτουμε επιγραμματικά παρακάτω.

1. Το SMP υποτίθεται ότι απέβλεπε στην "σταθεροποίηση" των spreads απόδοσης/τιμών στη δευτερογενή αγορά των ομολόγων των κρατών που αναλάμβαναν "μνημονιακές" δεσμεύσεις (αρχικά: Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιρλανδία). Στην πραγματικότητα όμως, το SMP κατέληξε να προσφέρει διέξοδο στις μεγάλες συστημικές τράπεζες, κυρίως Γαλλίας και Γερμανίας, στις οποίες έδωσε μοναδική ευκαιρία να ξεφορτωθούν τα «τοξικά» ομόλογα που κατείχαν, αποφεύγοντας ταυτόχρονα τα μεγάλα κουρέματα 50-60% της ονομαστικής παρούσης αξίας τους (NPV) που ζητούσαν τότε τα hedge funds για να τα αγοράσουν. Αν η ΕΚΤ ήθελε πραγματικά να σταθεροποιήσει τις τιμές των κρατικών ομολόγων σε λογικά επίπεδα, θα μπορούσε να το κάνει αγοράζοντας μικρότερη ποσότητα στις ονομαστικές τους τιμές και σε ανοιχτές - όχι «μυστικές» - δημοπρασίες.

2. Η ΕΚΤ, με πρόεδρο τον Ζαν Κλώντ Τρισέ και μετέπειτα τον Ντράγκι, προέβαλε εξαρχής λυσσαλέα αντίσταση - και συνεχίζει να αντιτίθεται - σε οποιαδήποτε αναδιάρθρωση χρέους της Ελλάδας που είχε αρχίσει να συζητά ο Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε ήδη από τον Μάρτιο του 2011. Προφανώς επειδή η συζήτηση θα συμπεριελάμβανε αργά ή γρήγορα όχι μόνο τα ομόλογα του SMP αλλά και τη δυνατότητα της ΕΚΤ να λειτουργήσει ως «δανειστής εσχάτης ανάγκης» σε καταστάσεις κυριολεκτικά ΄Εκτακτης Ανάγκης, όπως αυτή της Ελλάδας, «εκχρηματίζοντας» ένα μέρος του χρέους της χώρας. Αρκεί να σημειωθεί, ότι το κούρεμα, η διαγραφή, το πάγωμα εξυπηρέτησης (moratorium) ή και το «rollover» των ομολόγων αυτών μέσω ΕΚΤ, δεν συνεπάγεται κανένα απολύτως δημοσιονομικό κόστος στις χώρες-δανειστές.

3. Προκειμένου να αποφευχθεί το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων της ΕΚΤ στο περιβόητο PSI+ αλλά και να φαίνεται πως το εγχείρημα Βενιζέλου-Σαμαρά είχε τουλάχιστον ποσοτική «επιτυχία» στη μείωση του συνολικού Δημοσίου Χρέους, έγινε υπεξαίρεση διαθεσίμων των ελληνικών Ασφαλιστικών Ταμείων από την Τράπεζα της Ελλάδος. Κατά τον ίδιο τρόπο επιβλήθηκε και το ανήκουστο κούρεμα στους μικροομολογιούχους-αποταμιευτές, ενώ εξαιρέθηκαν οι πιο αδίστακτοι κερδοσκόποι. Λέγεται ότι μέχρι την τελευταία στιγμή πριν το PSI+, η ΤτΕ αγόραζε (με τα χρήματα των ασφαλισμένων) ομόλογα πολιτικών, τραπεζιτών, επιχειρηματιών ή ξένων τραπεζών στην ονομαστική τους αξία, ενώ οι μικροομολογιούχοι έβλεπαν τις αποταμιεύσεις μιας ζωής να χάνονται.

4. Αυτό που διέπραξε η ΕΚΤ σε βάρος της Ελλάδας δεν λέγεται «κερδοσκοπία», άλλα πρωτοφανούς κλίμακας Τοκογλυφία. Εφ’ όσον η ΕΚΤ απέκτησε τα ελληνικά ομόλογα SMP στο 60% της αξίας τους πριν από τρία χρόνια και απαιτεί από την Ελλάδα να της καταβάλει το 100% στη λήξη τους φέτος, το πραγματικό επιτόκιο με το οποίο είχε «δανείσει» την Ελλάδα για τρία χρόνια ήταν... 66,7%. Επειδή το 2014 πρόκειται να λήξουν ομόλογα ονομαστικής αξίας €10 δισ. που είχαν αγοραστεί για €6 δισ.,  το κέρδος της ΕΚΤ μόνο φέτος θα έπρεπε να είναι €4 δισ. Έχουν άραγε προϋπολογισθεί για «επιστροφή» στην Ελλάδα τόσα ή πολύ λιγότερα;

5. Αν όμως τα ομόλογα  SMP ΔΕΝ είχαν αγοραστεί και παρακρατηθεί από την ΕΚΤ, ώστε να συμπεριληφθούν και αυτά στο κούρεμα του PSI+, η αξία τους μετά το PSI+ θα είχε συρρικνωθεί από €57δισ  στα €10δισ. Αντί λοιπόν η Ελλάδα να δανείζεται φέτος €10 δισ. από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) για να πληρώσει στην ΕΚΤ τα λήγοντα φέτος ομόλογα (λες και η ΕΚΤ τα είχε αγοράσει με χρήμα που δανείστηκε από του «ταλαίπωρους» Γερμανούς φορολογουμένους και όχι με ευρώ που είχε «τυπώσει» η ίδια) θα μπορούσε να διαθέσει αυτά τα  λεφτά για να σώσει 1,5 εκατομμύρια Έλληνες από το φάσμα της πείνας και της ανέχειας.

6. Ως τραγική ειρωνεία σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί η (αληθινή) success story της Ιρλανδίας για να υπενθυμίσει στους Έλληνες πολιτικούς την αξία της ουσιαστικής διαπραγμάτευσης με την τρόικα και ιδιαίτερα την ΕΚΤ. Ενώ, ούτε η συγκυβέρνηση αλλά ούτε και η «ριζοσπαστική» Αντιπολίτευση έχουν τολμήσει να μιλήσουν δημόσια για την ιδιάζουσα θέση των Ελληνικών ομολόγων SMP στο σύνολο του Δημοσίου Χρέους και την δυνατότητα ανώδυνης και νόμιμης αναστολής εξυπηρέτησής τους, οι Ιρλανδοί πέτυχαν ακριβώς αυτό: να συμφωνήσουν με την ΕΚΤ την μετακύλιση («rollover») της αποπληρωμής των Ιρλανδικών χρεογράφων που κατέχει η Κεντρική Τράπεζα της Ιρλανδίας  στο απώτερο μέλλον, με λήξεις από 27 έως 45 χρόνια.

Να γιατί η ΕΚΤ δεν έχει κανένα επιχείρημα να αντιτάξει στην κατηγορία ότι χρησιμοποιεί δύο μέτρα και δύο σταθμά στην αναιμική προσπάθειά της να χρηματοδοτήσει την έξοδο της Νότιας Ευρώπης από την Κρίση.» 

https://www.youtube.com/watch?v=iiWCtYbRJTs

            Όσο για την ανεξαρτησία της Τράπεζας της Ελλάδος, δεν γνωρίζω περίπτωση, όπου ο Διοικητής της ενήργησε χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με την κυβέρνηση, έστω και υπό την ιδιότητά της ως υποκαταστήματος της ΕΚΤ. Ακόμη και η ετήσια έκθεση του Διοικητή δεν δημοσιευόταν, αν δεν είχε χτενισθεί από τους συμβούλους του εκάστοτε πρωθυπουργού. Αν μπορεί κανείς, ας με διαψεύσει.

            Είναι, λοιπόν, η πρώτη φορά που Διοικητής της ΤτΕ έρχεται σε σύγκρουση με την κυβέρνηση. Βγήκαν, βέβαια, οι γνωστοί υπερασπιστές των Μνημονίων να τον στηρίξουν. Και το πρόβλημα εστίασαν στο αν ήταν νόμιμη η υποκλοπή του ηλεκτρονικού μηνύματος που έφυγε από το περιβάλλον του Γιάννη με δύο νι. Ως συνήθως. Δεν μας ενοχλεί το τί λέει το μήνυμα, αλλά πώς αυτό ξέφυγε από τα όρια που είχαν διαγράψει οι διακινητές του. Δεν μας ενοχλεί το τί είπε ένας πολιτικός κατ’ ιδίαν, αλλά ότι κάποιος τον κατέγραψε παρανόμως. Άλλοι ισχυρίσθηκαν ότι έχει υποχρέωση ο Διοικητής της ΤτΕ να μιλάει στους πολιτικούς για την οικονομία. Σωστόν. Και γιατί δεν είπε στους πολιτικούς αυτά που έγραφε στο ηλεκτρονικό μήνυμα ο κολλητός του; Ντρεπόταν; Όσους, πάντως, είναι αυτής της άποψης, παρακαλώ να απαντήσουν, γιατί δεν μιλάει ο συγκεκριμένος άνθρωπος, όταν τον προκαλούν οι πολιτικοί. Ας θυμηθούμε:https://www.youtube.com/watch?v=ii8SDnXXsS4.

            Και γιατί δεν έχει μέχρι σήμερα πάρει θέση στο θέμα που δημιουργήθηκε;

 Σωτήριος Καλαμίτσης

Ταπεινός, πλην ακροδεκσιός και ΖΩΗλάτρης, γραφιάς πάσχων ανιάτως από εσχάτως διαγνωσθείσα ακράτεια εμπαθείας και λαϊκισμού, επιστήθιος, όμως, φίλος του γιατρού Γωγούση, σφόδρα δε πιθανόν και επισκέπτης του εις οίκον ευγηρίας δι’ απόρους λόγω επαπειλούμενης εξώσεώς του από την ιδιοκτήτρια του διαμερίσματος, όπου κατοικεί επ’ ενοικίω, Ιεράν τινά δηλονότι Μονήν του Αγίου ΄Ορους [Μεγάλη η Χάρη της]