Τετάρτη 3 Ιουνίου 2020

Οικονομία, Δημογραφία και Ισλάμ

Γράφει ο Νίκος Μέρτζος

Όταν το 2002 ο Ερντογάν εξελέγη πρώτη φορά Πρωθυπουργός, η οικονομία της Τουρκίας ...
τελούσε υπό κατάρρευση και διεθνή κηδεμονία. Την εξυγίανε και την ανέπτυξε εντυπωσιακά προκειμένου να δράσει επεκτατικά. Τον Σεπτέμβριο του 2001 οι τουρκικές Τράπεζες ήσαν χρεοκοπημένες και πολλές, η Τουρκία ζεμένη στο 18ο κατά σειράν αυστηρότατο πρόγραμμα του ΔΝΤ, ο πληθωρισμός 75% και η τουρκική λίρα σε διαρκή υποτίμηση. Αμέσως, ο νέος Πρωθυπουργός όρισε υπουργό Οικονομικών τον διεθνούς κύρους οικονομολόγο Κεμάλ Ντερβίς και προχώρησε με τέτοια συνέπεια και ταχύτητα σε βαθιές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ώστε στη δεύτερη θητεία του διέκοψε το 19ο πρόγραμμα του ΔΝΤ. Η οικονομία είχε πάρει μπροστά. Ταυτόχρονα απελευθέρωσε και διοχέτευσε στην παραγωγή τις έως τότε απόβλητες αλλά γιγαντιαίες μάζες των πιστών του Ισλάμ στην Ανατολία. Σε οκτώ χρόνια οι 79 Τράπεζες περιορίσθηκαν σε 49 και η κεφαλαιακή τους επάρκεια έφτανε στο παγκοσμίως ζηλευτό επίπεδο του 19%. Οι επενδύσεις άρχισαν να καλπάζουν. Υπό την ηγεσία του η Τουρκία αναπτύσσεται ραγδαία και ήδη μετέχει ισότιμα, από τη 15η θέση, στην Ομάδα G20 των 20 ισχυροτέρων οικονομιών του Κόσμου. Κατασκεύασε τεράστια έργα υποδομής στην Κωνσταντινούπολη, σε μεγάλες πόλεις και προ πάντων στην έως τότε εγκαταλειμμένη Ανατολία την οποία μεταξύ άλλων διασχίζουν τεράστιοι διεθνείς αυτοκινητόδρομοι προς/από την Ανατολή. Μέχρι και το 2017 η οικονομική ανάπτυξη της Τουρκίας υπήρξε εντυπωσιακή. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της το 2001 αντιπροσώπευε το 40% του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το 2017 το 65%. Σε σύγκριση με την ελληνική οικονομία ήταν 50% μεγαλύτερη το 2001, 220% το 2008 και 430% το 2017. Ωστόσο, εισήλθε σε κάμψη από το 2018 οπότε η τουρκική λίρα υποτιμήθηκε κατά 40% και ο πληθωρισμός εκτινάχθηκε στο 20% για να πέσει στο 13,5% τέλη του 2019. Για το 2020 το ΔΝΤ προβλέπει πληθωρισμό 12% και ανάπτυξη 3%.
Η δημογραφία είναι ένα επί πλέον στρατηγικό προνόμιό της σε βάθος χρόνου. Οι Μουσουλμάνοι παρουσιάζουν τριπλάσιο δείκτη γεννήσεων σε σύγκριση με τους Χριστιανούς. Σήμερα ο τουρκικός πληθυσμός της Ανατολικής Θράκης και της Κωνσταντινούπολης υπολογίζεται ίσος με συνολικό άθροισμα του πληθυσμού που ζει σε έξι βαλκανικά κράτη: Ελλάδα, Βουλγαρία, Σκόπια, Αλβανία, Κοσσυφοπέδιο και Μαυροβούνιο.
Στα Βαλκάνια ο Ερντογάν ασκεί στρατηγική βάθους, κατέλαβε ήδη ισχυρές θέσεις και προωθεί τον νέο-οθωμανισμό διότι απευθύνεται σε Αδελφούς Μουσουλμάνους.
Οι πλησιέστεροι, πιο ευάλωτοι και χρησιμότεροι στόχοι της νεο-οθωμανικής στρατηγικής είναι η Βουλγαρία και τα Σκόπια. Η Βουλγαρία αποτελεί την πύλη του Οθωμανικού Διαδρόμου. Οι Μουσουλμάνοι υπερβαίνουν το 12% του πληθυσμού της. Οι 750.000 Τούρκοι της ζουν συμπαγείς περί το Κίρτζαλι και σχηματίζουν το Θρακικό Μουσουλμανικό Τρίγωνο με την μουσουλμανική μειονότητα της ελληνικής Δυτικής Θράκης και με τον ογκώδη πληθυσμό της τουρκικής Ανατολικής Θράκης. Το κόμμα της τουρκικής μειονότητας έως το 2013 ήταν ο αναγκαίος εταίρος των εκάστοτε βουλγαρικών κυβερνήσεων. Οι τουρκικές επενδύσεις μεταξύ των κορυφαίων. Έτσι, ίσως, εξηγείται ότι ο Ερντογάν εξαιρεί την όμορή του χώρα από τα κύματα των προσφύγων-μεταναστών που εξαπολύει αποκλειστικά στην Ελλάδα.
Οροθετημένο γεωγραφικά στο κέντρο του παζλ Βουλγαρίας, Σερβίας, Αλβανίας, Κοσσυφοπεδίου και Ελλάδος το μικρό, πολυεθνικό και ετοιμόρροπο κράτος των Σκοπίων απετέλεσε το κατάλληλο όργανο της νεο-οθωμανικής στα Βαλκάνια. Με 20ετή σύμβαση παραχώρησης και επένδυση 120 εκατ. ευρώ, η κολοσσιαία τουρκική TAV Airports Holding εκσυγχρόνισε και εκμεταλλεύεται τα δύο μοναδικά αεροδρόμια «Μέγας Αλέξανδρος» της πρωτεύουσας και «Απόστολος Παύλος» της Αχρίδας. Επίσης κατασκεύασε και εκμεταλλεύεται τον μοναδικό Εμπορευματικό Αερολιμένα στο Στιπ. Το αεροδρόμιο των Σκοπίων δύναται να εξυπηρετήσει τέσσερα εκατομμύρια επιβάτες ετησίως σε μια χώρα δύο εκατομμυρίων παμπτώχων. Το αεροδρόμιο της Αχρίδας βρίσκεται στα σύνορα με την Αλβανία και το Κοσσυφοπέδιο. Ο Εμπορευματικός Αερολιμένας του Στιπ διακινεί το τουρκικό εμπόριο σε όλα τα Βαλκάνια. Τον Μάρτιο 2011 η τουρκική Τράπεζα Χάλκ εξαγόρασε την Εξαγωγική και Πιστωτική Τράπεζα των Σκοπίων και άνοιξε τουρκικά σχολεία. Μεγάλες εταιρείες της Τουρκίας αγόρασαν φθηνές εκτάσεις γύρω από την πρωτεύουσα όπου οικοδόμησαν τους υψηλότερους στα Βαλκάνια ουρανοξύστες.
Στα Σκόπια συνέρχεται το 4ο Διεθνές Συνέδριο Ισλαμικού Πολιτισμού στα Βαλκάνια τον Οκτώβριο 2010 και το επόμενο έτος το 7ο Διεθνές Συνέδριο Κεμάλ Ατατούρκ υπό την αιγίδα των δύο Προέδρων Δημοκρατίας. Από το 2007 εορτάζεται κάθε χρόνο η Ημέρα Διδασκαλίας της Τουρκικής. Με τουρκικές δαπάνες αναστηλώθηκαν παλαιά οθωμανικά τεμένη: το Ζωγραφιστό Τζαμί, το Μεϊντάνι, ο Αραμπάτ Μπαμπά και οι τεκέδες Μπεκτασήδων. Με υποτροφίες της Άγκυρας εκπαιδεύονται από τον Απρίλιο 2011 σε 11 τουρκικά νοσοκομεία 58 γιατροί των Σκοπίων. Τον Αύγουστο 2011 θεμελιώνεται το Τουρκικό Θέατρο.
Στην Αλβανία η Τουρκία έχει επενδύσει 2,7 δισεκατομμύρια δολάρια, διαθέτει 296 επιχειρήσεις και πολεμικό ναύσταθμο στον Αυλώνα.
Η Τουρκία έχει αυξήσει κατακόρυφα τις εξαγωγές της και τις επενδύσεις της σε Σκόπια, Αλβανία, Κόσοβο και Βοσνία-Ερζεγοβίνη όπου αναστηλώνει όλα τα παλαιά οθωμανικά τεμένη και κτίζει καινούργια πολύ μεγαλύτερα. Σ’ αυτά τα θεάρεστα δώρα του Μεγάλου Τούρκου Αδελφού στρατολογούνται τζιχαντιστές στη Βοσνία, στο Κόσοβο, στην Αλβανία και στα Σκόπια. Τον Απρίλιο 2015, μετά πληροφορίες των δυτικών μυστικών υπηρεσιών ότι τουλάχιστον 700 Κοσοβάροι τζιχαντιστές πολεμούσαν στις γραμμές του Χαλιφάτου σε Συρία και Ιράκ, η Στρατοχωροφυλακή του Κοσόβου εξαπέλυσε κύμα συλλήψεων. Συνέλαβε μεταξύ άλλων ιμάμηδες στα τζαμιά και ανάμεσά τους τον ιμάμη του Μεγάλου Τεμένους στην πρωτεύουσα Πρίστινα. Τον Οκτώβριο 2010 στη Νότια Βουλγαρία αποκαλύφθηκαν πυρήνες της εξτρεμιστικής παν-ισλαμικής οργάνωσης Al Waqf al Islami με έδρα την Κωνσταντινούπολη. Τον Ιούλιο του 2012 βόμβα ανατίναξε λεωφορείο Ισραηλινών τουριστών στο Μπουργκάς με πολλά θύματα. Τον Φεβρουάριο 2013 εξακριβώθηκε ότι την επίθεση εξαπέλυσε η ισλαμική οργάνωση Χεζμπολάχ. Στη Σόφια ο Ερντογάν χειρίζεται το κόμμα της τουρκικής μειονότητος ως ρυθμιστή της πολιτικής ισορροπίας. Τέλη Φεβρουαρίου 2016 η Σομπράνιε (Βουλή) συνέστησε Εξεταστική Επιτροπή για να διερευνήσει ανάμειξη της Τουρκίας στα εσωτερικά της Βουλγαρίας. Οι σχέσεις των δύο χωρών έφθασαν στα πρόθυρα της ρήξης. Τώρα υπό την απειλή του προσφυγικού η Σόφια καταπραΰνει την Άγκυρα.

Ν. Ι. Μέρτζος

1 σχόλιο:

  1. Γραός ύθλος και γραύς χορεύει.
    Αει σ'οικτιρ', τo τελευταίο που σ'απέμεινε είναι ή ανασκόπηση φυλλάδων της HUffingtonpost.gr περί "Οικονομία, Δημογραφία ΤΟΥ Ισλαμ".

    ΑπάντησηΔιαγραφή