Το κορυφαίο έργο του Νίκου Αστρινίδη (1921-2010) και μια από τις λαμπρότερες συμφωνικές σελίδες της μεταπολεμικής Ελλάδας ολοκληρώθηκε το 1962 ύστερα από παραγγελία του....
Δήμου Θεσσαλονίκης για την πεντηκοστή επέτειο της απελευθέρωσης της πόλης. Το έργο δραματοποιεί μουσικά τη ζωή και το μαρτύριο του πολιούχου αγίου της και περιλαμβάνει μια από τις πιο επιτυχημένες εναρμονίσεις βυζαντινού μέλους ("Μέγαν εύρατο").
Ιστορικές ηχογραφήσεις του έργου είναι ελεύθερα διαθέσιμες στον ιστότοπο
Για μια εισαγωγή στο έργο, συμβουλευθείτε το εξής άρθρο:
Περισσότερο υλικό για τη ζωή και το έργο του συνθέτη θα βρείτε παρακάτω:
Ο Νικόλαος Αστρινίδης γεννήθηκε στις 6 Μαΐου του 1921 στο 'Ακκερμαν της Βεσσαραβίας στη Ρουμανία, από έλληνα πατέρα και ρουμανορωσίδα μητέρα. Ήταν το τρίτο αγόρι της οικογένειας και το μόνο που από την εφηβεία του έδειξε μεγάλη κλίση στη μουσική. Αρχικά ξεκίνησε ιδιωτικά μαθήματα με την Xenia Diteatef και λίγο αργότερα γράφτηκε στη μουσική σχολή της πόλης όπου σπούδασε θεωρητικά και πιάνο, ενώ οι πρώτες του συνθετικές προσπάθειες χρονολογούνται από την ίδια περίπου περίοδο. (φωτογραφία 1)
Το 1939 μετέβη στο Βουκουρέστι προκειμένου να σπουδάσει στο τοπικό Πανεπιστήμιο Χημεία και παράλληλα εγγράφηκε στο Ωδείο της πόλης. Η καλλιτεχνική ανάπτυξη που του προσέφεραν οι σπουδές του στο Ωδείο ήταν τεράστια. Όχι μόνο γιατί πήρε μαθήματα από σημαντικούς δασκάλους όπως ο Miron Soarec, αλλά και γιατί μέσω αυτών ήρθε σε επαφή με τον διάσημο συνθέτη Dinu Lipatti με τον οποίο ξεκίνησε αμέσως μαθήματα σύνθεσης.
 |  |
Φωτογραφία 1. Ο Ν.Α. στην παιδική ηλικία ντυμένος εύζωνας
|
Φωτογραφία 2. Παίζοντας πιάνο στο Κάιρο
|
Δυστυχώς όμως αυτή η δημιουργική περίοδος για τον Νίκο Αστρινίδη κράτησε ελάχιστα. Η έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και η εισβολή των Σοβιετικών στη Ρουμανία το 1940 στιγμάτισαν την οικογενειακή του ζωή και κατ΄ επέκταση την επαγγελματική του πορεία. Η οικογένεια χωρίστηκε στα δύο. Ο Νίκος με τους γονείς του παρέμειναν αποκλεισμένοι στη Βεσσαραβία για περισσότερο από έναν χρόνο, χάνοντας κάθε επαφή με τους δύο μεγαλύτερους αδελφούς του, που βρίσκονταν στην ελεύθερη Ρουμανία. Μετά από διάφορες περιπλανήσεις και περιπέτειες κατάφεραν να βρουν καταφύγιο στη Μέση Ανατολή. Ο Αστρινίδης κατατάχθηκε ως εθελοντής στην Βασιλική Αεροπορία, εκπαιδεύτηκε και στη συνέχεια στάλθηκε να υπηρετήσει στην έρημο της Λιβύης.
Ένας ελαφρύς τραυματισμός στο πόδι το 1943 αποτέλεσε την αιτία της απόσπασής του στο Υπουργείο Αεροπορίας στο Κάιρο, αλλά και την αφορμή για να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη μουσική. (φωτογραφία 2) Το Κάιρο ήταν εκείνη την εποχή η πιο κοσμοπολίτικη πρωτεύουσα του κόσμου με πολλά μουσικά ερεθίσματα. Έτσι ξεκίνησε την μουσική του σταδιοδρομία αρχικά παίζοντας πιάνο στα μουσικά κέντρα της πόλης και συνέχισε συμπράττοντας με μεγάλες συμφωνικές ορχήστρες και συμμετέχοντας σε διεθνείς διαγωνισμούς. Μάλιστα το 1944 έλαβε το Πρώτο Βραβείο Πιανιστικής Ερμηνείας και Σύνθεσης στο φημισμένο Eisteddfod Festival με το έργο του «Κυπριακή Ραψωδία», ενώ τον επόμενο χρόνο διηύθυνε στην Όπερα του Καΐρου το συμφωνικό του έργο «Οιδίπους Τύραννος».
Η θητεία του στη Αεροπορία έληξε το 1946. Στο Κάιρο παρέμεινε όμως έναν ακόμη χρόνο, έως τον Οκτώβριο του 1947, οπότε μετέβη στο Παρίσι προκειμένου να παρακολουθήσει μαθήματα πιάνου στην Schola Cantorum με καθηγήτρια της Marie Gourgue-Magnam. Μετά την αποφοίτησή του ξεκίνησε περιοδείες ως πιανίστας σχεδόν σε όλο τον κόσμο έως τις αρχές της δεκαετίας του 1960. Στην διάρκεια αυτής της περιόδου επισκέφθηκε για πρώτη φορά την Ελλάδα για συναυλίες αλλά και για να δει την οικογένειά του που εντωμεταξύ είχε εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη. (φωτογραφία 3)
 |  |
Φωτογραφία 3. Πρόγραμμα από ρεσιτάλ
|
Φωτογραφία 5. Απόκομμα τύπου από συναυλία με την Colette Frantz
|
Την περίοδο 1959-1962 εγκαταστάθηκε μόνιμα στις Γαλλικές Αντίλλες, όπου ύστερα από εντολή της γαλλικής κυβέρνησης, μαζί με την Colette Frantz ίδρυσαν στην περιοχή και διηύθυναν μουσική σχολή και ορχήστρα δωματίου. (φωτογραφία 5)
Το 1962 επέστρεψε στο Παρίσι και τρία χρόνια αργότερα το 1965 πήρε την απόφαση να εγκατασταθεί μόνιμα στη Θεσσαλονίκη, διαμορφώνοντας με τις πολυποίκιλες δραστηριότητες του την μουσική ζωή της πόλης. Συγκεκριμένα ανέλαβε τη διεύθυνση της Φιλαρμονικής και της μικτής χορωδίας του δήμου, υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Μουσικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος, κατέβαλε προσπάθειες για την δημιουργία της Όπερας Θεσσαλονίκης και της Όπερας Δωματίου Βορείου Ελλάδος ενώ τέλος διετέλεσε διευθυντής του Μακεδονικού Ωδείου Θεσσαλονίκης από το 1980. (φωτογραφία 6)
Αυτή η περίοδος της ζωής του Νίκου Αστρινίδη στη Θεσσαλονίκη ήταν πολύ γόνιμη και συνθετικά καθώς εμπνεύστηκε και δημιούργησε πολλά από τα μεγάλα συμφωνικά του έργα μεταξύ των οποίων τα ορατόρια «Κύριλλος και Μεθόδιος» και «Ψαλμοί», η «Συμφωνία 1821» και το «Κοντσέρτο-Ραψωδία». Πολλά από αυτά μάλιστα εκτελέστηκαν για πρώτη φορά στην πόλη υπό την διεύθυνση του ιδίου. Για την προσφορά του στη διαμόρφωση του μουσικού τοπίου στην Θεσσαλονίκη ο Νίκος Αστρινίδης τιμήθηκε με τον Χρυσό Σταυρό Γεωργίου Α’. (φωτογραφίες 4α-4β)
 |  |
Φωτογραφία 4α. Συναυλία στη Θεσσαλονίκη με τη Μουσική Εταιρεία Βορείου Ελλάδος
|
Φωτογραφία 4β. Συναυλία στη Θεσσαλονίκη με τη Μουσική Εταιρεία Βορείου Ελλάδος
|
Πέθανε στις 10 Δεκεμβρίου 2010, λίγο πριν συμπληρώσει τα 90 έτη.
Σύμφωνα με τον κ. Χρυσοχοΐδη, τον κύριο ερευνητή του έργου του Αστρινίδη, οι συνθέσεις του διακρίνονται σε τρεις περιόδους:
α) Πρώιμη περίοδος (1936-1944). Η πρώτη αυτή περίοδος ξεκινάει από την χρονιά που συνέθεσε το πρώτο του ολοκληρωμένο έργο. Πρόκειται για τον «Βασιλιά Σιμούν» ένα έργο για πιάνο. Η περίοδος αυτή περιλαμβάνει τα χρόνια που ο Αστρινίδης βρισκόταν στην Ρουμανία και τη Μέση Ανατολή και αποτελείται από έργα κυρίως πιανιστικά και ντουέτα με βιολί ή φωνή και πιάνο. Εξαίρεση αποτελούν οι συνθέσεις του «Αλλέγκρο Κοντσέρτου», «Στα βουνά της Μακεδονίας» και «Ελληνική Φαντασία» που είναι για βιολί ή πιάνο και μεγάλη ορχήστρα.
β) Μεσαία περίοδος (1944-1962). Η δεύτερη περίοδος ξεκινάει την εποχή της σύνθεσης της «Κυπριακής Ραψωδίας» και ολοκληρώνεται με το γνωστό έργο «'Αγιος Δημήτριος». Είναι η περίοδος που ξεκινάει η καριέρα του στο Κάιρο και συνεχίζει με τις συναυλίες σε όλο τον κόσμο. Όσον αφορά τα μουσικά είδη της μεσαίας περιόδου, περιλαμβάνονται τόσο πιανιστικά έργα όσο και μουσική δωματίου και ορχηστρικές συνθέσεις. (φωτογραφίες 7-8)
 |  |
| Φωτογραφία 7. Πρώτη σελίδα από το έργο του «Κυπριακή Ραψωδία» | Φωτογραφία 8. Πρώτη σελίδα από το ορατόριο «'Aγιος Δημήτριος» |
γ) Τελευταία περίοδος (1962-2010). Η τελευταία περίοδος αφορά την εποχή που ο Αστρινίδης δραστηριοποιούταν στη Ελλάδα, έως τον θάνατό του. Περιλαμβάνει έργα ως επί το πλείστον ορχηστρικά, θεματολογικά προσανατολισμένα προς την Θεσσαλονίκη επηρεασμένος σαφώς από την εκεί διαμονή του.
Σχεδόν αμέσως μετά τον θάνατό του, ξεκίνησε μια προσπάθεια διαχείρισης του αρχείου του, που ολοκληρώθηκε πριν από λίγους μήνες με την δωρεά όλου του υλικού, στο Αρχείο Ελληνικής Μουσικής της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου οι Φίλοι της Μουσικής.
Στο αρχείο του βρίσκονται όλα τα μουσικά χειρόγραφα των δικών του συνθέσεων αλλά και μεταγραφές έργων άλλων συνθετών που έχει πραγματοποιήσει. Επιπλέον στη δωρεά περιλαμβάνονται ηχογραφήσεις, βιντεοσκοπήσεις, προγράμματα συναυλιών, αλληλογραφία, προσωπικά είδη, και άλλα έντυπα. Η διαδικασία της ταξινόμησης του υλικού δεν έχει ολοκληρωθεί πλήρως. Σύντομα όμως το αρχείο θα είναι διαθέσιμο εξ ολοκλήρου στους ερευνητές και το κοινό της Βιβλιοθήκης.
Τέλος θα πρέπει να αναφέρουμε δύο πολύ σημαντικές πηγές έρευνας για τον Νίκο Αστρινίδη, που μάλιστα είναι ελεύθερα προσβάσιμες στο διαδίκτυο. Πρόκειται για την ιστοσελίδαhttp://www.stanford.edu/~ichriss/Astrinidis.htm, αποκλειστικά αφιερωμένη στον συνθέτη που περιλαμβάνει βιογραφικά στοιχεία και ψηφιοποιημένα ντοκουμέντα, όπως φωτογραφίες, προγράμματα και αποκόμματα τύπου. Η δεύτερη πηγή είναι η ιστοσελίδα http://www.youtube.com/astrinidis που περιέχει ψηφιοποιημένο οπτικοακουστικό υλικό από την ζωή και την καριέρα του συνθέτη. Οι δύο παραπάνω πηγές δημιουργήθηκαν με την προσωπική προσπάθεια του ερευνητή κ. Ηλία Χρυσοχοΐδη, που έχει αφιερώσει σημαντικό μέρος της έρευνάς του στον Νίκο Αστρινίδη και έχει βοηθήσει με τις πολύτιμες πληροφορίες του το έργο της Βιβλιοθήκης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου