Του Χρήστου Σταϊκούρα στο liberal.gr
Το πρόβλημα της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους παραμένει κρίσιμης σημασίας για την...
οικονομία και την πορεία της χώρας.
Γι’ αυτό το λόγο, αλλά εξαιτίας και της συζήτησης που θα ανοίξει και πάλι για τη βελτίωση της βιωσιμότητας του χρέους, είναι σκόπιμο να ειπωθούν ορισμένες αλήθειες για την αριθμητική και τη δυναμική του τα τελευταία χρόνια.
1η. Η αυξητική δυναμική του χρέους «φρέναρε» με τη διπλή αναδιάρθρωση του 2012.
Όπως καταγράφει και η «Προκαταρκτική Ανάλυση Βιωσιμότητας του Χρέους για την Ελλάδα», της 25ης Ιουνίου 2015, την οποία η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ κατέθεσε στη Βουλή: «Το PSI οδήγησε σε μείωση του δημοσίου χρέους κατά περίπου 100 δισ. ευρώ τον Μάρτιο του 2012 (52% του τότε ΑΕΠ)».
Ενώ, με την επαναγορά, το Δεκέμβριο του 2012, το χρέος μειώθηκε περαιτέρω κατά περίπου 32 δισ. ευρώ.
2η. Εκτός όμως από το ύψος, και το «προφίλ» του χρέους, μετά το 2012, έχει αισθητά βελτιωθεί.
Όπως επισημαίνει η προαναφερόμενη Έκθεση: «Η Ελλάδα έχει ήδη ωφεληθεί από μια σειρά μέτρων για τη μείωση του χρέους. Οι όροι σχετικά με το Greek Loan Facility έχουν αναθεωρηθεί τρεις φορές (επέκταση της περιόδου χάριτος και των ωριμάνσεων, μείωση των επιτοκίων). Και οι όροι του EFSF τροποποιήθηκαν το 2012 (επέκταση ωριμάνσεων, κατάργηση χρεώσεων και αναβολή πληρωμών τόκων)».
Όλα αυτά τα επιβεβαιώνει ο Προϋπολογισμός της Κυβέρνησης της Αριστεράς. Ενδεικτικά:
α) Το 2014, η μέση σταθμική υπολειπόμενη φυσική διάρκεια του δημοσίου χρέους ήταν τα 16,2 έτη. Το 2011, η διάρκεια ήταν 6,3 έτη.
β) Το 2014, οι τόκοι ανέρχονταν στα 5,5 δισ. ευρώ. Το 2011, ήταν στα 16,1 δισ. ευρώ.
γ) Το 2014, το μέσο σταθμικό επιτόκιο ήταν λίγο πάνω από το 2%. Το 2011, ήταν 4%.
3η. Αυτές τις θετικές παρεμβάσεις (σημεία 1 και 2) τις έχει αποδεχθεί και ο Πρωθυπουργός κ. Τσίπρας, προσυπογράφοντας την απόφαση της 12ης Ιουλίου 2015, σύμφωνα με την οποία: «Η Σύνοδος Κορυφής για το Ευρώ υπενθυμίζει ότι τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης έχουν θεσπίσει κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών μία αξιοσημείωτη δέσμη μέτρων προς υποστήριξη της βιωσιμότητας του χρέους της Ελλάδας, η οποία εξομάλυνε την πορεία εξυπηρέτησης του χρέους της Ελλάδας και μείωσε το κόστος σημαντικά».
Συνεπώς, πως η Κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι «ανοίγει για πρώτη φορά το ζήτημα του χρέους», όταν η ίδια υποστηρίζει ότι έχει ενισχυθεί σημαντικά η βιωσιμότητά του κατά το παρελθόν;
Οι ανακρίβειες και τα ψεύδη αποτελούν δομικό στοιχείο της Αριστερής Κυβέρνησης.
4η. Επιπλέον, το Eurogroup του Νοεμβρίου του 2012, συμφώνησε να εξετάσει, υπό προϋποθέσεις, επιπλέον παρεμβάσεις προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η βιωσιμότητα του χρέους (απόφαση της 27ης Νοεμβρίου 2012).
Τα Eurogroup της 5ης Μαΐου 2014 και της 20ης Φεβρουαρίου 2015 επιβεβαίωσαν τη δέσμευση σε αυτό το πλαίσιο.
Είναι αλήθεια ότι οι δανειστές δεν υλοποίησαν τη «μακροχρόνια υπόσχεσή» τους, όπως υποστήριξε κατά το τελευταίο Eurogroup και ο κ. Ντάισελμπλουμ, παρά το γεγονός ότι η χώρα επέτυχε πρωτογενή πλεονάσματα τόσο το 2013 (και μάλιστα πολύ υψηλότερο από το στόχο) όσο και το 2014 (και εντός στόχου μέχρι το Νοέμβριο του 2014).
5η. Το χρέος ανήλθε στα 317 δισ. ευρώ ή στο 178,6% του ΑΕΠ το 2014, από 356 δισ. ευρώ ή 172% του ΑΕΠ το 2011.
Δηλαδή, ενώ ως απόλυτο μέγεθος μειώθηκε κατά περίπου 40 δισ. ευρώ, ως ποσοστό του ΑΕΠ αυξήθηκε κατά περίπου 7 ποσοστιαίες μονάδες.
Ο κύριος επιβαρυντικός παράγοντας για την αύξηση του χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ, την περίοδο 2011-2014, είναι η διαφορά μεταξύ επιτοκίου και ρυθμού μεταβολής του ονομαστικού ΑΕΠ, η οποία συνέβαλλε σωρευτικά κατά 60,4 ποσοστιαίες μονάδες (βλέπετε Έκθεση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Φεβρουάριος 2016).
Συγκριτικά, η επιβάρυνση από τα πρωτογενή αποτελέσματα την ίδια περίοδο ανήλθε στις 14,7 ποσοστιαίες μονάδες.
Συνεπώς, η συρρίκνωση του ονομαστικού ΑΕΠ ήταν αυτή που συνέβαλλε καθοριστικά στην αύξηση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ.
6η. Η βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους επιδεινώθηκε ραγδαία μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου 2015.
Όπως καταγράφει και η Έκθεση του ΔΝΤ, της 25ης Ιουνίου 2015, «οι βασικοί παράγοντες που οδήγησαν τους τελευταίους μήνες στην επιδείνωση της Ανάλυσης Βιωσιμότητας Χρέους είναι η μείωση της οικονομικής ανάπτυξης, η αναθεωρημένη πορεία του πρωτογενούς ισοζυγίου, τα χαμηλότερα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις και πιθανές επιπρόσθετες οικονομικές ανάγκες του τραπεζικού συστήματος».
Και επιβεβαιώθηκαν, μεταγενέστερα, από αντίστοιχες Εκθέσεις ([IMF, “GREECE: Preliminary Draft Budget Sustainability Analysis”, 26.6.2015], [IMF, “GREECE: An update of IMF staff’s preliminary public debt sustainability analysis”, 14.7.2015] και [European Commission, “Greece – Request for stability support in the form of an ESM loan”, 10.7.2015]).
Όλα αυτά ανέκυψαν, ως γνωστό, μέσα στο 2015.
Αυτό το κόστος φέρει αποκλειστικά τη σφραγίδα της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ.
7η. Ο λόγος χρέος προς ΑΕΠ δεν αποτελεί από μόνος του επαρκές κριτήριο αξιολόγησης της βιωσιμότητας του χρέους, ούτε και υπάρχει ένα γενικά αποδεκτό όριο βιωσιμότητας (για παράδειγμα η Αργεντινή χρεοκόπησε με δημόσιο χρέος περίπου στο 60% του ΑΕΠ, ενώ η Ιαπωνία συνεχίζει να έχει διατηρήσιμο χρέος, παρότι αυτό υπερβαίνει το 200% του ΑΕΠ).
Διεθνείς οργανισμοί, όπως το ΔΝΤ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η ΕΚΤ, εξετάζουν συμπληρωματικά ένα ευρύτερο φάσμα δεικτών, όπως είναι το ύψος των ετήσιων χρηματοδοτικών αναγκών, το οποίο ενσωματώνει τα χαρακτηριστικά του «προφίλ» του χρέους, θέτοντας ενδεικτικά όρια βασισμένα στη διεθνή εμπειρία, προκρίνοντας, μέχρι σήμερα, ως όριο ασφαλείας το 15% του ΑΕΠ (βλέπετε Ενδιάμεση Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής της Τράπεζας της Ελλάδος, Δεκέμβριος 2015).
Το ποσοστό αυτό στη χώρα μας έχει διαμορφωθεί περίπου στο 12% και εκτιμάται μέχρι 15% του ΑΕΠ για τα προσεχή χρόνια (η Ιταλία πληρώνει 21% του ΑΕΠ, η Ισπανία 19% του ΑΕΠ, η Γαλλία 15% του ΑΕΠ).
Σύμφωνα όμως με εκτιμήσεις, η τήρηση του ορίου του 15% του ΑΕΠ, με την ενσωμάτωση πρόσφατων προβλέψεων για τα μακροοικονομικά μεγέθη της χώρας, απόρροια των πράξεων και παραλείψεων της Αριστερής διακυβέρνησης, δεν φαίνεται ρεαλιστική λίγο πριν τα μέσα της επόμενης δεκαετίας.
8η. Συνεπώς, είναι αναγκαία η λήψη πρόσθετων παραμετρικών μέτρων για την ενίσχυση της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους.
Η απόφαση κατά τη Σύνοδο Κορυφής, της 12ης Ιουλίου 2015, επιβεβαιώνει την απόφαση του Νοεμβρίου του 2012.
Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι «σύμφωνα με το πνεύμα της δήλωσης της Ευρωομάδας του Νοεμβρίου του 2012, η Ευρωομάδα παραμένει έτοιμη να εξετάσει, εάν χρειαστεί, πιθανά πρόσθετα μέτρα (πιθανή παράταση των περιόδων χάριτος και αποπληρωμής), για να εξασφαλιστεί ότι οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες παραμένουν σε βιώσιμο επίπεδο».
Και προσθέτει: «Η Σύνοδος Κορυφής για το Ευρώ τονίζει ότι δεν μπορούν να αναληφθούν απομειώσεις της ονομαστικής αξίας του χρέους».
Η Κυβέρνηση που, επί χρόνια, καλλιεργούσε ψευδαισθήσεις με «τζάμπα παλικαριές» για τη λύση του προβλήματος του δημόσιου χρέους, τώρα προσγειώνεται στην πραγματικότητα και θεωρεί ως επιτυχία την εφαρμογή ρυθμίσεων που συζητούνται από τα τέλη του 2012.
Αυτό που χρειάζεται πλέον είναι η Κυβέρνηση να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις που θα συντελέσουν στην έναρξη της συζήτησης για τη νέα αναδιάρθρωση του χρέους και οι δανειστές να τηρήσουν τις μακροχρόνιες δεσμεύσεις τους.
*Ο κ. Χρήστος Σταϊκούρας είναι Συντονιστής Οικονομικών της Νέας Δημοκρατίας, Βουλευτής Φθιώτιδας
Το πρόβλημα της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους παραμένει κρίσιμης σημασίας για την...
οικονομία και την πορεία της χώρας.
Γι’ αυτό το λόγο, αλλά εξαιτίας και της συζήτησης που θα ανοίξει και πάλι για τη βελτίωση της βιωσιμότητας του χρέους, είναι σκόπιμο να ειπωθούν ορισμένες αλήθειες για την αριθμητική και τη δυναμική του τα τελευταία χρόνια.
1η. Η αυξητική δυναμική του χρέους «φρέναρε» με τη διπλή αναδιάρθρωση του 2012.
Όπως καταγράφει και η «Προκαταρκτική Ανάλυση Βιωσιμότητας του Χρέους για την Ελλάδα», της 25ης Ιουνίου 2015, την οποία η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ κατέθεσε στη Βουλή: «Το PSI οδήγησε σε μείωση του δημοσίου χρέους κατά περίπου 100 δισ. ευρώ τον Μάρτιο του 2012 (52% του τότε ΑΕΠ)».
Ενώ, με την επαναγορά, το Δεκέμβριο του 2012, το χρέος μειώθηκε περαιτέρω κατά περίπου 32 δισ. ευρώ.
2η. Εκτός όμως από το ύψος, και το «προφίλ» του χρέους, μετά το 2012, έχει αισθητά βελτιωθεί.
Όπως επισημαίνει η προαναφερόμενη Έκθεση: «Η Ελλάδα έχει ήδη ωφεληθεί από μια σειρά μέτρων για τη μείωση του χρέους. Οι όροι σχετικά με το Greek Loan Facility έχουν αναθεωρηθεί τρεις φορές (επέκταση της περιόδου χάριτος και των ωριμάνσεων, μείωση των επιτοκίων). Και οι όροι του EFSF τροποποιήθηκαν το 2012 (επέκταση ωριμάνσεων, κατάργηση χρεώσεων και αναβολή πληρωμών τόκων)».
Όλα αυτά τα επιβεβαιώνει ο Προϋπολογισμός της Κυβέρνησης της Αριστεράς. Ενδεικτικά:
α) Το 2014, η μέση σταθμική υπολειπόμενη φυσική διάρκεια του δημοσίου χρέους ήταν τα 16,2 έτη. Το 2011, η διάρκεια ήταν 6,3 έτη.
β) Το 2014, οι τόκοι ανέρχονταν στα 5,5 δισ. ευρώ. Το 2011, ήταν στα 16,1 δισ. ευρώ.
γ) Το 2014, το μέσο σταθμικό επιτόκιο ήταν λίγο πάνω από το 2%. Το 2011, ήταν 4%.
3η. Αυτές τις θετικές παρεμβάσεις (σημεία 1 και 2) τις έχει αποδεχθεί και ο Πρωθυπουργός κ. Τσίπρας, προσυπογράφοντας την απόφαση της 12ης Ιουλίου 2015, σύμφωνα με την οποία: «Η Σύνοδος Κορυφής για το Ευρώ υπενθυμίζει ότι τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης έχουν θεσπίσει κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών μία αξιοσημείωτη δέσμη μέτρων προς υποστήριξη της βιωσιμότητας του χρέους της Ελλάδας, η οποία εξομάλυνε την πορεία εξυπηρέτησης του χρέους της Ελλάδας και μείωσε το κόστος σημαντικά».
Συνεπώς, πως η Κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι «ανοίγει για πρώτη φορά το ζήτημα του χρέους», όταν η ίδια υποστηρίζει ότι έχει ενισχυθεί σημαντικά η βιωσιμότητά του κατά το παρελθόν;
Οι ανακρίβειες και τα ψεύδη αποτελούν δομικό στοιχείο της Αριστερής Κυβέρνησης.
4η. Επιπλέον, το Eurogroup του Νοεμβρίου του 2012, συμφώνησε να εξετάσει, υπό προϋποθέσεις, επιπλέον παρεμβάσεις προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η βιωσιμότητα του χρέους (απόφαση της 27ης Νοεμβρίου 2012).
Τα Eurogroup της 5ης Μαΐου 2014 και της 20ης Φεβρουαρίου 2015 επιβεβαίωσαν τη δέσμευση σε αυτό το πλαίσιο.
Είναι αλήθεια ότι οι δανειστές δεν υλοποίησαν τη «μακροχρόνια υπόσχεσή» τους, όπως υποστήριξε κατά το τελευταίο Eurogroup και ο κ. Ντάισελμπλουμ, παρά το γεγονός ότι η χώρα επέτυχε πρωτογενή πλεονάσματα τόσο το 2013 (και μάλιστα πολύ υψηλότερο από το στόχο) όσο και το 2014 (και εντός στόχου μέχρι το Νοέμβριο του 2014).
5η. Το χρέος ανήλθε στα 317 δισ. ευρώ ή στο 178,6% του ΑΕΠ το 2014, από 356 δισ. ευρώ ή 172% του ΑΕΠ το 2011.
Δηλαδή, ενώ ως απόλυτο μέγεθος μειώθηκε κατά περίπου 40 δισ. ευρώ, ως ποσοστό του ΑΕΠ αυξήθηκε κατά περίπου 7 ποσοστιαίες μονάδες.
Ο κύριος επιβαρυντικός παράγοντας για την αύξηση του χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ, την περίοδο 2011-2014, είναι η διαφορά μεταξύ επιτοκίου και ρυθμού μεταβολής του ονομαστικού ΑΕΠ, η οποία συνέβαλλε σωρευτικά κατά 60,4 ποσοστιαίες μονάδες (βλέπετε Έκθεση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Φεβρουάριος 2016).
Συγκριτικά, η επιβάρυνση από τα πρωτογενή αποτελέσματα την ίδια περίοδο ανήλθε στις 14,7 ποσοστιαίες μονάδες.
Συνεπώς, η συρρίκνωση του ονομαστικού ΑΕΠ ήταν αυτή που συνέβαλλε καθοριστικά στην αύξηση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ.
6η. Η βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους επιδεινώθηκε ραγδαία μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου 2015.
Όπως καταγράφει και η Έκθεση του ΔΝΤ, της 25ης Ιουνίου 2015, «οι βασικοί παράγοντες που οδήγησαν τους τελευταίους μήνες στην επιδείνωση της Ανάλυσης Βιωσιμότητας Χρέους είναι η μείωση της οικονομικής ανάπτυξης, η αναθεωρημένη πορεία του πρωτογενούς ισοζυγίου, τα χαμηλότερα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις και πιθανές επιπρόσθετες οικονομικές ανάγκες του τραπεζικού συστήματος».
Και επιβεβαιώθηκαν, μεταγενέστερα, από αντίστοιχες Εκθέσεις ([IMF, “GREECE: Preliminary Draft Budget Sustainability Analysis”, 26.6.2015], [IMF, “GREECE: An update of IMF staff’s preliminary public debt sustainability analysis”, 14.7.2015] και [European Commission, “Greece – Request for stability support in the form of an ESM loan”, 10.7.2015]).
Όλα αυτά ανέκυψαν, ως γνωστό, μέσα στο 2015.
Αυτό το κόστος φέρει αποκλειστικά τη σφραγίδα της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ.
7η. Ο λόγος χρέος προς ΑΕΠ δεν αποτελεί από μόνος του επαρκές κριτήριο αξιολόγησης της βιωσιμότητας του χρέους, ούτε και υπάρχει ένα γενικά αποδεκτό όριο βιωσιμότητας (για παράδειγμα η Αργεντινή χρεοκόπησε με δημόσιο χρέος περίπου στο 60% του ΑΕΠ, ενώ η Ιαπωνία συνεχίζει να έχει διατηρήσιμο χρέος, παρότι αυτό υπερβαίνει το 200% του ΑΕΠ).
Διεθνείς οργανισμοί, όπως το ΔΝΤ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η ΕΚΤ, εξετάζουν συμπληρωματικά ένα ευρύτερο φάσμα δεικτών, όπως είναι το ύψος των ετήσιων χρηματοδοτικών αναγκών, το οποίο ενσωματώνει τα χαρακτηριστικά του «προφίλ» του χρέους, θέτοντας ενδεικτικά όρια βασισμένα στη διεθνή εμπειρία, προκρίνοντας, μέχρι σήμερα, ως όριο ασφαλείας το 15% του ΑΕΠ (βλέπετε Ενδιάμεση Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής της Τράπεζας της Ελλάδος, Δεκέμβριος 2015).
Το ποσοστό αυτό στη χώρα μας έχει διαμορφωθεί περίπου στο 12% και εκτιμάται μέχρι 15% του ΑΕΠ για τα προσεχή χρόνια (η Ιταλία πληρώνει 21% του ΑΕΠ, η Ισπανία 19% του ΑΕΠ, η Γαλλία 15% του ΑΕΠ).
Σύμφωνα όμως με εκτιμήσεις, η τήρηση του ορίου του 15% του ΑΕΠ, με την ενσωμάτωση πρόσφατων προβλέψεων για τα μακροοικονομικά μεγέθη της χώρας, απόρροια των πράξεων και παραλείψεων της Αριστερής διακυβέρνησης, δεν φαίνεται ρεαλιστική λίγο πριν τα μέσα της επόμενης δεκαετίας.
8η. Συνεπώς, είναι αναγκαία η λήψη πρόσθετων παραμετρικών μέτρων για την ενίσχυση της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους.
Η απόφαση κατά τη Σύνοδο Κορυφής, της 12ης Ιουλίου 2015, επιβεβαιώνει την απόφαση του Νοεμβρίου του 2012.
Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι «σύμφωνα με το πνεύμα της δήλωσης της Ευρωομάδας του Νοεμβρίου του 2012, η Ευρωομάδα παραμένει έτοιμη να εξετάσει, εάν χρειαστεί, πιθανά πρόσθετα μέτρα (πιθανή παράταση των περιόδων χάριτος και αποπληρωμής), για να εξασφαλιστεί ότι οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες παραμένουν σε βιώσιμο επίπεδο».
Και προσθέτει: «Η Σύνοδος Κορυφής για το Ευρώ τονίζει ότι δεν μπορούν να αναληφθούν απομειώσεις της ονομαστικής αξίας του χρέους».
Η Κυβέρνηση που, επί χρόνια, καλλιεργούσε ψευδαισθήσεις με «τζάμπα παλικαριές» για τη λύση του προβλήματος του δημόσιου χρέους, τώρα προσγειώνεται στην πραγματικότητα και θεωρεί ως επιτυχία την εφαρμογή ρυθμίσεων που συζητούνται από τα τέλη του 2012.
Αυτό που χρειάζεται πλέον είναι η Κυβέρνηση να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις που θα συντελέσουν στην έναρξη της συζήτησης για τη νέα αναδιάρθρωση του χρέους και οι δανειστές να τηρήσουν τις μακροχρόνιες δεσμεύσεις τους.
*Ο κ. Χρήστος Σταϊκούρας είναι Συντονιστής Οικονομικών της Νέας Δημοκρατίας, Βουλευτής Φθιώτιδας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου