Ο υψιπετής Θεοδωράκης έχει απαντήσει προ πολλού στον αρουραίο Θεοδωράκη

Γράφει ο Σωτήριος Καλαμίτσης

Ο Ποτάμης, λοιπόν, μας είπε ότι οι Κρητικοί φέρθηκαν βάρβαρα στους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές που έπεφταν την 20ή Μαΐου 1941 στην Κρήτη. Ήθελε, άραγε, να πει ότι ...

κάπως έτσι φέρθηκαν οι τζιχαντιστές στον Ρώσο πιλότο μετά την κατάρριψη του αεροσκάφους του; Μα ο Ρώσος πιλότος δεν ήταν αλεξιπτωτιστής, δεν έπεφτε από τον ουρανό πάνοπλος για να κατακτήσει έδαφος της Συρίας. Ένα πιστόλι θα έφερε το πολύ-πολύ για άμυνα. Αλλά πού να τα σκεφτεί αυτά ο μυαλός του Σταύρακα.

            

Δεν έχει να πει κανείς πολλά στον Σταύρακα. Αρκεί η παράθεση μέρους της επικής ομιλίας που εκφώνησε ο Μίκης Θεοδωράκης το 2003 στις εκδηλώσεις για τον εορτασμό της Μάχης της Κρήτης. Αντιγράφω από το ιστολόγιο του Γιώργου Αγοραστάκη. Αξίζει να διαβάσει κανείς ολόκληρη την ομιλία.

            «Η νύχτα της ξένης Κατοχής σκέπαζε και την Ελλάδα. Ο φόβος και ο τρόμος είχε γίνει το κυρίαρχο στοιχείο στη ζωή των Ελλήνων. Έτσι όταν η Bέρμαχτ αποφάσισε να επιτεθεί στην Κρήτη, όλοι πίστεψαν πως οι Γερμανοί θα έκαναν έναν απλό και άνετο περίπατο στην Μεγαλόνησο.

      Κάτω απ' αυτές τις νέες συνθήκες το ΟΧΙ των Κρητικών ήταν πολύ πιο απρόβλεπτο και γι' αυτό πιο ηχηρό και πιο λαμπερό από εκείνο το ΟΧΙ των Ελλήνων λίγους μήνες πιο πριν. Ήταν μια πελώρια λάμψη που φώτισε ξαφνικά τον  κατάμαυρο ουρανό της Ελλάδας, της Ευρώπης, τού κόσμου όλου. Όμως αυτή η νέα αποκοτιά, η κουζουλάδα των Κρητικών είχε και ένα άλλο χαρακτηριστικό που την έκανε να ξεχωρiζει ακόμα πιο πολύ. Στην Κρήτη δεν ήταν η Κυβέρνηση, το Κράτος, ο Στρατός που είπαν το ΟΧΙ αλλά σκέτος ο Λαός. Και μάλιστα ένας Λαός oυσιαστικά άοπλος. Πόσο θάρρος αλήθεια, θα έπρεπε να ‘χει κανείς για να απoφασiσει να αντιταχθεί στον φοβερότερο στρατό της εποχής με τσεφτέδες, μαχαίρια, τσεκούρια και πέτρες...

Η εκτέλεση των κατοίκων του Κοντομαρί Χανίων 31.5.1941 - Η χαριστική βολή

     Κατηγόρησαν τότε οι Γερμανοί με τα ανακoινωθέντα του Στρατηγεioυ του Χίτλερ πως οι Κρητικοί δεν σέβονταν τη συνθήκη της Γενεύης γιατί πυροβολούσαν τους αλεξιπτωτιστές όταν ήταν ακόμα στον αέρα. ΟXl, να τους άφηναν να πατήσουν το χώμα πάνοπλοι καθώς ήταν σαν αστακοί με μυδραλιοβόλα και χειροβομβίδες και μάλιστα να τους χαιρετήσσυν ιπποτικά «Καλώς όρισες, κουμπάρε...». Και όμως θυμάμαι πως υπήρχαν σχόλια στις εφημερίδες αλλά και σε ορισμένους κύκλους στη χώρα μας πως οι Κρητικοί είναι βάρβαροι.., Όμως αν αγαπάς την πατρίδα σου, αν βάζεις πάνω απ' όλα την ελευθερία της χώρας σου κι αν αψηφάς τον θάνατο, ε τότε κάλλιο να 'σαι βάρβαρος παρά πολιτισμένος!

     Τι ήθελαν όμως να πουν με αυτή τη λέξη «πολιτισμένος»; Όταν σκοτώνεις με αεροπλάνα., με τανκς και φλογοβόλα, τότε επειδή είσαι κράτος κι επειδή είσαι στρατός opγανωμένoς, σκοτώνεις και μπορείς να σκοτώνεις πoλιτισμένα, ενώ όταν πολεμάς με νύχια και με δόντια, με τσεφτέδες και με πέτρες υπερασπιζόμενος την πατρική σου γη, τότε είσαι άτακτος, αντάρτης, βάρβαρος, τρομοκράτης.

     Δεν ξέρετε πόσο έγινα από τότε περήφανος που εμείς οι Κρητικοί διδάξαμε πρώτοι σε όλη την Ευρώπη αυτή τη βαρβαρότητα που σε λίγο καιρό θα την ονομάζανε «Εθνική Αντίσταση». Ναι η Εθνική Αντίσταση των απλών ανθρώπων, των απλών πατριωτών κατά του φασισμού ξεκίνησε απ' τα χωριά και τους κάμπους της Kρήτης. Είναι η Μάχη της Κρήτης!

     Ας σκεφτούμε για μια στιγμή πως τα πράγματα είχαν γίνει διαφορετικά. Ότι λ.χ. ο Κρητικός Λαός αντί να υπoδεχθεί τους Γερμανούς με τις πέτρες είχε αποφασίσει τότε να τους καλωσορίσει με λουλούδια και λόγια υποταγής. Ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα; Ποια θα ήταν η εξέλιξη του Κρητικού Λαού. Θα ήμαστε οι ίδιοι ή διαφορετικοί; Θα ήμαστε περήφανoι ή θα ντρεπόμαστε; Και θα ντρεπόμαστε για ποιο λόγο; Μήπως γιατί θα είχαμε φτύσει επάνω στο αίμα που έχυσαν οι πρόγονοί μας για τηv ελευθερία. την Τιμή και την Δόξα της Κρήτης;

     Θα μου πείτε ότι λέω λέξεις - λέξεις - λέξεις που ειδικά σήμερα έπαψαν να μετρούν, γιατί δεν έχουν καμία αξία στο Χρηματιστήριο. Σήμερα που όλα τα υπολογίζουν σε δολάρια και ευρώ, μ' αυτή τη λογική που δυστυχώς κυριαρχεί παντού και φυσικά και στη χώρα μας, Θα ήταν καλλίτερα να τα είχαμε βρει με τους Γερμανούς και να είχαμε αποφύγει τις μεγάλες καταστροφές, τους νεκρούς, τους τραυματίες, τα καμένα χωριά, τους φυλακισμένους, τις διώξεις και την σκλαβιά. Στο κάτω-κάτω την εποχή που οι κουζουλοί Κρητικoί μπήκαν στη μάχη -χωρίς να το σκεφτούν γιατί κάποια φωνή τους έκραζε μέσα τους «Υπερασπίσου την Κρήτη! Πολέμησε για την Κρήτη! Θυσιάσου για την Κρήτη!», ο Χίτλερ ήταν ο αδιαμφισβήτητος νικητής, ο μοναδικός κυρίαρχος, ο αυριανός σίγουρος πλανητάρχης. Και ήδη λαοί με μεγάλη δύναμη όπως λ.χ. οι Γάλλoι εiχαν σκύψει το κεφάλι αναγνωρίζοντας την υπεροχή του.

     Εδώ θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι ο Χίτλερ έχοντας θαυμασμό για την αρχαία Ελλάδα φέρθηκε διαφορετικά στον Ελληνικό στρατό και αντίθετα από ότι έκανε αλλού,  που έστελνε τους αιχμάλωτους σε στρατόπεδα,  εδώ τους άφησε να πάνε στα σπίτια τους.  Είναι λοιπόν πιθανό αν οι Έλληνες είχαν ακολουθήσει τους το δημοτικό τραγούδι που λέει «Βασίλη κάτσε φρόνιμα να γίνεις νοικοκύρης…»,  η συμπεριφορά του στρατού κατοχής θα ήταν διαφορετική όπως λόγου χάρη με τους Γάλλους του Βυσί και ακόμα καλύτερη. 

     Δεν ήταν λοιπόν ένα σοβαρό δέλεαρ η μικρή Ελλάδα να γίνει κατά κάποιο τρόπο συνεταίρος με τους μεγάλους και ισχυρούς εκείνου του καιρού,  τους Γερμανούς τους Ιταλούς και τους Ιάπωνες;

     Tην ίδια εποχή στο σπίτι μας στην Τρίπολη είχαν επιτάξει δυο δωμάτιο κι έμειναν δύο Γερμανοί συνταγματάρχες που μας έλεγαν και μας ξανάλεγαν «Εμείς οι Γερμανοί αγαπάνε μόνο δύο λαούς στο κόσμο,  τους Ιάπωνες και τους Έλληνες».  «Και όχι τους Ιταλούς;» τους ρωτούσε εγώ.  «Όχι,  όχι» απαντούσαν. « Μόνο τους Έλληνες». 

     Ιστορική ευκαιρία λοιπόν να πάμε μαζί τους,  μαζί με τους σίγουρους νικητές αποκομίζοντας τα οφέλη απ‘ αυτή μας την επιλογή.  Έπρεπε όμως γι αυτό να πουλήσουμε πρώτα την ψυχή μας το διάβολο.  Θα μου πείτε,  μήπως αυτό δεν έκαναν,  τόσοι και τόσοι άλλοι ισχυρότεροι;  Η απάντηση των Ελλήνων και αργότερα των Κρητικών ήταν απλή και ξεκάθαρη.  «Εσείς ναι.  Μπορέσετε να το κάνετε. Εμείς ΟΧΙ!  Γιατί είμαστε Έλληνες». 

     Ήταν λάθος λοιπόν που πληρώσαμε την αποκοτιά μας με τόσες και τέτοιες αβάστακτες θυσίες;

      Κι έτσι φτάνουμε στην καρδιά στην πεμπτουσία της ιστορικήc πράξης που λέγεται «Μάχη της Κρήτης». Δηλαδή αν η λέξη «Έλληνες» εξακολουθεί να παραπέμπει σε αξίες πέρα από τις τρέχουσες που μας προτρέπουν να κάνουμε αυτό που μπoρoύμε. Μήπως δηλαδή αυτό που  μας δίδαξε ο Νίκος Καζαντζάκης

     «Να κάνουμε αυτό που δεν μπορούμε» εξακολουθεί να χαρακτηρίζει την πεμπτουσία της έννοιας «Eλλάδα» αν την εξετάσει κανείς ιστορικά, φιλοσοφικά, πολιτιστικά, διαχρονικά; Μήπως δηλαδή η αξία του ΟΧΙ των Ελλήνων και στη συνέχεια του ΟΧΙ των Κρητικών έγκειται στο γεγονός ότι μπόρεσαν να πράξουν αυτό που δεν ήταν ανθρωπίνως δυνατό να μπορέσουν να πράξουν λόγω του συντριπτικού γι' αυτές συσχετισμoύ δυνάμεων. Μήπως δηλαδή η ουσία των παραδόσεών μας είναι η υπέρβαση, η αποκοτιά, η θυσία στη υπεράσπιση ορισμένων αρχών απαράβατων. Απαράβατων αλλά τόσο ισχυρών, τόσο δυνατών και τόσο ζωντανών που να κάνουν τον απλό Λαό της Kρήτης να σηκωθεί και να αψηφήσει τον θάνατο, γιατί κάποια φωνή μέσα του τού έλεγε: «Ίσαμε εδώ! Από το σύνορο αυτό του Χρέους και πέρα δε θα σε αφήσω να περάσεις. Ας είσαι και δράκος. Ας εiσαι και Χίτλερ. Ας είσαι και ο ίδιος ο διάβολος. Έτσάμ' εγώ!».

     Και αλίμονό μας, αγαπητoί συμπατριώτες και φίλοι, αν σβήσει από τα χείλη μας κι από τα χείλη των γενεών που έρχονται αυτό το «Έτσαμ’ εγώ».

     Από την άποψη αυτή η Μάχη της Κρήτης δεν αποτελεί μόνο ένα στρατιωτικό ιστορικό γεγονός αλλά κυρίως μια ολόκληρη Φιλοσοφία, ένα ηθικό Σύμβολο, μια πράξη που επανατοποθετεί τον Άνθρωπο στο βάθρο τoυ ημιθέου.

     Εκατοντάδες αφηγήσεις και αναλύσεις έχουν γίνει έως σήμερα και το στρατιωτικό σκέλος της μάχης της Κρήτης,  τη σημασία της και την επίδραση της τη ροή των γεγονότων.  Και όλοι πλην ελαχίστων συμφωνούν ότι ο ρόλος της ήταν ιστορικός από την άποψη ότι επέδρασε καταλυτικά στην εξέλιξη των πολεμικών επιχειρήσεων,  κυρίως γιατί καθυστέρησε κατά ένα μήνα την επίθεση κατά της Σοβιετικής Ένωσης.  Από κει και πέρα τα γεγονότα ήταν γνωστά.  Αυτή καθυστέρηση είχε σαν αποτέλεσμα να καθηλωθεί η Βέρμαχτ μπροστά στη Μόσχα λόγω του τρομερού χειμώνα που ενέσκηψε και μετέβαλε σε παγωμένο βούρκο τα εδάφη της Ρωσίας.  Οι Σοβιετικοί πήραν μια βαθιά ανάσα και κατάφεραν να ανασυντάξουν τις δυνάμεις τους και τελικά να σταματήσουν τους ναζί.  Η πορεία του πολέμου είχε πια αλλάξει και μπορούμε να πούμε ότι μετά τις μάχες της Μόσχας και λίγο αργότερα του Στάλινγκραντ ξεκίνησε η αρχή του τέλους για τον Χίτλερ. 

      Αυτά ως προς τη στρατιωτική και ιστορική σημασία της μάχης της Κρήτης. 

     Όμως εξίσου και περισσότερο σημαντικός είναι ο συμβολισμός αυτής της άνισης μάχης  Η ηθική ακτινοβολία και το ιστορικό παράδειγμα που την κατατάσσει πλάι στο ιερά σύμβολα του Ελληνισμού: το Μαραθώνα,  τις Θερμοπύλες,  το Μεσολόγγι και το Αρκάδι,  τους 200 εκτελεσμένους της Καισαριανής. 

     Μέσα από τα σύμβολα αυτά πλάστηκε βασανιστικά η εσωτερική διάσταση της ελληνικότητας χάρη στην οποία είμαστε όλοι ψυχικά πλούσιοι και ας μην το γνωρίζουν -ή κάνουν ότι δεν το γνωρίζουν- μερικοί. 

     Ειδικά στις σημερινές δύσκολες ώρες που περνάει η ανθρωπότητα με την καταπάτηση των ανθρώπινων αξιών,  την περιφρόνηση στο δίκαιο και στα δικαιώματα των λαών,  με τη σφαγή αθώων αμάχων από κάποιους σύγχρονους σιδερόφρακτους που μας οδηγούν σταθερά σε μια μέρα πλανητική νύχτα με κυρίαρχο το Νόμο του Ισχυρότερου,  το Νόμο της Ζούγκλας,  σ’ αυτές λοιπόν τις βαριές ώρες η Μάχη της Κρήτης έρχεται να μας θυμίσει ότι δεν είναι υποχρεωτικό να νικάει πάντοτε πιο δυνατός και ο πιο αδίστακτος. 

     Κι αυτό γιατί ένα βασικό στοιχείο που χαρακτηρίζει έως σήμερα τη ζωή των ανθρωπίνων κοινωνιών και των ανθρώπων γενικά είναι η ακατανίκητη έλξη τους από ιδανικά όπως η Ελευθερία,  το Δίκαιο,  η Ανθρώπινη Αξιοπρέπεια και η Ειρήνη.  Όσοι περιφρονούν αυτές τις αρχές,  όσοι μεθυσμένοι από τη δύναμή τους πιστεύουν πως θα αλλάξουν αυτές τις βασικές ανθρώπινες ιδιότητες και θα μεταβάλουν τους λαούς σε δούλους και υποτελείς,  θα έρθει η στιγμή κάποτε να μετανιώσουν για την έπαρση και την αλαζονεία τους.»

            Τι ήθελες ρε Σταύρακα να κάνουν οι συμπατριώτες σου εκείνη την ημέρα; Να κεράσουν τους Γερμανούς φοντανάκι;

            Πόσο υπερήφανοι να νοιώθουν, άραγε, όσοι σου χάρισαν την ψήφο τους, ακούγοντας τέτοιες μαλακίες;

            Αυτά στον Σταύρακα που βρήκε την ευκαιρία κοντά στους βάρβαρους Κρητικούς να επισημάνει ότι η πολιτεία πρέπει επί τέλους να νομιμοποιήσει τα ζεύγη πούστηδων, μπινέδων, κωλομπαράδων και τζιβιτζελούδων. [Για τους κτηνοβάτες είναι νωρίς]. Δεν είναι δυνατόν να αφήνουμε τέτοιες εκκρεμότητες να σέρνονται τώρα που τακτοποιήσαμε τα πάντα από υγεία με πολυτελή νοσοκομεία και πακτωλό φαρμάκων, ειδικευμένους γιατρούς και στο πιο  μακρυνό χωριό, παιδεία με χιλιάδες αίθουσες και υπερπληθώρα δασκάλων, μοσχαρίσιο φιλέτο με χαμηλό ΦΠΑ για όλο τον πληθυσμό, συνταξάρες των € 4.000 για τα περήφανα  γηρατειά, εξίσωση όλων των δημοσίων και ιδιωτικών υπαλλήλων με τους υπαλλήλους της Βουλής, κατώτατο μισθό € 2.500 και άλλα πολλά, ων ουκ έστιν αριθμός.

Σώτος ο βάρβαρος και ωμοφοβικός [γέρνει ο δεξιός  ώμος μου παιδιόθεν λόγω  σχολικής τσάντας]