Ο Πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ, κ. Γ. Καββαθάς παρευρέθηκε σήμερα στη κοινή συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων της....
Βουλής με τις Επιτροπές Κοινωνικών Υποθέσεων, Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Παραγωγής και Εμπορίου για το πολυνομοσχέδιο «Συνταξιοδοτικές διατάξεις Δημοσίου και τροποποίηση διατάξεων του ν. 4387/2016, μέτρα εφαρμογής των δημοσιονομικών στόχων και μεταρρυθμίσεων, μέτρα κοινωνικής στήριξης και εργασιακές ρυθμίσεις, Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2018-2021 και λοιπές διατάξεις.»
Η τοποθέτηση του Προέδρου της ΓΣΕΒΕΕ στο Σ/Ν είναι η εξής:
Το νομοσχέδιο που καταθέτει η κυβέρνηση, με τη μορφή του επείγοντος στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, ολοκληρώνει ένα ακόμη κύκλο βίαιων παρεμβάσεων στην ελληνική οικονομία και κοινωνία. Μετά από 7 χρόνια υπαγωγής στο πιο αυστηρό πρόγραμμα δημοσιονομικής λιτότητας που έχει εφαρμοστεί ποτέ στην οικονομική ιστορία, που δεν έχει επιβληθεί ούτε σε ηττημένους Παγκοσμίου Πολέμου, είναι πλέον προφανές ότι οδεύουμε σε ένα ακόμη γύρο επιπρόσθετων επιβαρύνσεων, ο οποίος επιδρά ανασταλτικά στις προοπτικές ανάκαμψης και συντηρεί την οικονομία σε μια κατάσταση παγίδας στασιμότητας. Η ΓΣΕΒΕΕ θεωρεί ότι με αυτή τη συμφωνία αντί να απελευθερωθούν οι παραγωγικές δυνάμεις του τόπου, καθηλώνονται ακόμη περισσότερο σε ένα σπιράλ εσωτερικής υποτίμησης και υποβάθμισης. Η συμφωνία είναι αναγκαία συνθήκη υπέρβασης της κρίσης, αλλά όχι ικανή να δημιουργήσει μια νέα αρχή. Η ΓΣΕΒΕΕ εκτιμά ότι τα νέα αυτά μέτρα θα πλήξουν μεσοπρόθεσμα κυρίως τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας που είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, σε όφελος μεγαλύτερων επιχειρήσεων αλλοδαπών και εγχωρίων συμφερόντων.
Οι θυσίες της ελληνικής κοινωνίας και παραγωγικής βάσης μπορεί να έχουν οδηγήσει σε απτά και εντυπωσιακά δημοσιονομικά αποτελέσματα, όμως δεν έχουν κεφαλαιοποιηθεί σε επίπεδο αύξησης απασχόλησης, βελτίωσης επιχειρηματικού περιβάλλοντος, προοπτικών ανάπτυξης, κοινωνικής πολιτικής. Άλλωστε, τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ επιβεβαιώνουν την καθήλωση της οικονομίας σε χαμηλά επίπεδα ισορροπίας (-0,5% ΑΕΠ στο Α’ τρίμηνο 2017). Στην επόμενη τετραετία αναμένονται επιπρόσθετες παρεμβάσεις στα δημόσια οικονομικά ύψους 5 δις, που θα αφαιρέσουν πόρους από την πραγματική οικονομία. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος, υπάρχει η παραδοχή ότι για το 2017 η αύξηση του ΑΕΠ θα περιοριστεί στο 1,8%, ενώ αντίστοιχα προσαρμόζονται προς το χαμηλότερο η ιδιωτική κατανάλωση και οι επενδύσεις. Οφείλουμε να τονίσουμε ότι στο παρελθόν αντίστοιχες προβλέψεις σε περιόδους στασιμότητας δεν είχαν επαληθευθεί εξ αιτίας της διαρκούς δέσμευσης της οικονομικής πολιτικής σε καθεστώς λιτότητας.
Άλλωστε, καμιά από τις χώρες, οι οποίες βρέθηκαν σε καθεστώς μνημονίου ή/ και επιτήρησης τα προηγούμενα χρόνια, δεν υποχρεώθηκε να βρίσκεται επί δεκαετίας σε ένα τόσο αυστηρό δημοσιονομικό και μεταρρυθμιστικό πλαίσιο, που στραγγαλίζει την εθνική οικονομία και την παραγωγική βάση. Οι θεσμοί και οι οικονομικοί αναλυτές γνωρίζουν ότι οι περικοπές δαπανών και η φορολογία δεν έφτασαν ούτε στο μισό στις υπόλοιπες χώρες της περιφέρειας που εφάρμοσαν περιοριστική οικονομική πολιτική, ενώ ακόμη και σήμερα υπάρχουν χώρες που έχουν κερδίσει χρόνο μετάβασης για την προσαρμογή των δημοσιονομικών τους αποτελεσμάτων. Αυτός ο χρόνος είναι αναμφίβολα σε όφελος των εθνικών τους οικονομιών. Και αυτό το γεγονός αποτελεί σαφέστατα τη μεγάλη αποτυχία του ελληνικού πολιτικού συστήματος συνολικά να παρουσιάσει και να διαπραγματευτεί ένα εθνικό σχέδιο εξόδου από την κρίση, με δεσμεύσεις, χρονοδιαγράμματα, ομαλό πολιτικό κύκλο αλλά και με συγκεκριμένες κόκκινες γραμμές.
Το νομοσχέδιο αυτό, εκτός από τη συνέχιση της λιτότητας, προετοιμάζει το έδαφος για μια νέα απορρύθμιση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, η οποία θα οδηγήσει κι άλλες μικρές επιχειρήσεις στην έξοδο και την ευθανασία. Παράλληλα, τα επονομαζόμενα αντίμετρα, τα οποία ασφαλώς είναι μια θετική πτυχή, δεν επαρκούν για να εξασφαλίσουν ένα βιώσιμο κοινωνικό και αναπτυξιακό μοντέλο. Μάλιστα, θα τεθούν σε εφαρμογή μετά το πέρας 2 ετών, σε χρόνο που θα είναι απροσδιόριστη η ωφελιμότητα τέτοιων παρεμβάσεων.
Επί των άρθρων του ΝΣ, η ΓΣΕΒΕΕ καταθέτει τις εξής θέσεις:
1) Με το άρθρο 1, προκύπτει η νέα μείωση των συντάξεων που θα υπολογιστεί από το 2019 και μετά. Η ρύθμιση αυτή οδηγεί σε μια ακόμη διαδοχική μείωση στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, γεγονός που θα επηρεάσει αρνητικά την κατανάλωση όχι μόνο στο έτος παρέμβασης, αλλά και στα προηγούμενα έτη (γιατί οι συνταξιούχοι θα προεξοφλήσουν τη μείωση των εισοδημάτων και θα περιορίσουν τις δαπάνες από σήμερα).
2) Αποτιμώνται ως θετικές οι παρεμβάσεις που προβλέπονται στα άρθρα 3-9, ωστόσο, ορισμένες παροχές (όπως η δωρεάν φαρμακευτική περίθαλψη), περιορίζονται σε ένα πολύ μικρό τμήμα του πληθυσμού (με εισόδημα έως 1200€), γεγονός που τις καθιστά ανενεργές και εν πολλοίς διακοσμητικές, με κίνδυνο να επωφελούνται κοινωνικές ομάδες με χαμηλότερο πραγματικό βαθμό έκθεσης στη φτώχεια και την κοινωνική αποστέρηση. Η ΓΣΕΒΕΕ θεωρεί επί της αρχής ότι η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη πρέπει να παρέχεται στο σύνολο του πληθυσμού και ότι στην παρούσα φάση πρέπει να υπάρξει αναθεώρηση του ορίου υπαγωγής στο επίσημο επίπεδο της σχετικής φτώχειας, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ (περίπου στις 5,000€). Για τα σχολικά γεύματα, θα πρέπει να προβλεφθεί ένα πρόγραμμα ισότιμης συμμετοχής των τοπικών επιχειρήσεων στις διαδικασίες ανάθεσης, με ανάδειξη της υγιεινής και μεσογειακής διατροφής.
3) Οι βελτιωτικές τροποποιήσεις (άρθρα 10-14) που αφορούν τη φορολογία εισοδήματος, την εισφορά αλληλεγγύης, το φόρο στα κέρδη επιχειρήσεων και τον ΕΝΦΙΑ είναι θετικές, αλλά οριακές καθώς θα εφαρμοστούν υπό αίρεση, μετά από 2 χρόνια και θεωρούνται ποσοτικά ανεπαρκείς. Θα έχει προηγηθεί ένα κύμα υψηλών επιβαρύνσεων, των οποίων οι επιπτώσεις θα είναι διαλυτικές για την εγχώρια επιχειρηματικότητα και κατανάλωση.
4) Το νομοσχέδιο προβλέπει διάθεση 300εκ. επιπρόσθετα από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για έργα στους τομείς αγροτικής παραγωγής, μεταποίησης, πράσινης ενέργειας και μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η διάταξη κρίνεται θετικά, αλλά ο τρόπος και η ροή χρηματοδότησης θα καθορίσουν την επιτυχία της δράσης.
5) Οι παρεμβάσεις στα εργασιακά είναι ετεροχρονισμένες (ΜΕΡΟΣ Β, άρθρα 16-20) και δε βελτιώνουν το υφιστάμενο πλαίσιο στην αγορά εργασίας. Οι συλλογικές διαπραγματεύσεις καθυστερούν να εφαρμοστούν, ενώ προτεραιότητα δίνεται στις ομαδικές απολύσεις με τη μεταφορά αρμοδιότητας στο ΑΣΕ για τον έλεγχο της εγκυρότητας των αποφάσεων της επιχείρησης. Η ρύθμιση αυτή προστατεύει μερικώς από την πλήρη απελευθέρωση των απολύσεων.
6) Θετικά κρίνεται ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου δημοσίων προμηθειών στον τομέα υγείας (ΜΕΡΟΣ Γ), αν και ζητούμενο σήμερα είναι η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας και καθολικής πρόσβασης του πληθυσμού στις υπηρεσίες φαρμακευτικής και υγειονομικής περίθαλψης. Επίσης, απουσιάζει ένα σχέδιο υποστήριξης της έρευνας και ανάπτυξης στην εγχώρια αγορά φαρμάκου και στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα, όπως και δράσεις που σχετίζονται με την ανάπτυξη παράλληλων δραστηριοτήτων υγείας, όπως ο ιατρικός και ιαματικός τουρισμός (δράσεις που μπορούν να αυξήσουν τα έσοδα των κοινωνικών φορέων ασφάλισης), η προσέλκυση νέων επιστημόνων, η βελτίωση των υποδομών δημοσίων και ιδιωτικών νοσοκομείων, η αξιοποίηση της περιουσίας των ασφαλιστικών ταμείων.
7) Θετικά αξιολογείται επίσης το πλαίσιο ρυθμίσεων που αφορούν στο ΜΕΡΟΣ Δ για τη διαφάνεια στη χρηματοδότηση των κομμάτων, όπως και για τη φορολόγηση της βουλευτικής αποζημίωσης.
8) Τροποποιήσεις προβλέπονται στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων (άρθρο 46), στις περιπτώσεις που υπάρχει διάσταση απόψεων μεταξύ του ποσού που δηλώνει ο οφειλέτης και του ποσού που βεβαιώνει ο πιστωτής. Το κυριότερο, όμως είναι πολύ σημαντικό να εκκινήσουν άμεσα οι διαδικασίες εφαρμογής των διατάξεων του νόμου 4469/2017, γιατί θα είναι ευεργετικό τόσο για τις επιχειρήσεις, όσο και για το τραπεζικό σύστημα. Σε κάθε περίπτωση, ο εξωδικαστικός μηχανισμός πρέπει να επεκταθεί και στα νοικοκυριά, ιδεατά πριν από την εφαρμογή του άρθρου 59 για τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, διότι αλλιώς επιχειρήσεις θα οδηγηθούν σε βίαιη εκκαθάριση. Σε συνάρτηση των παραπάνω, θεωρούμε θετική τη διάταξη (άρθρο 65) που προβλέπει την προστασία των δημόσιων υπάλληλων αλλά και των υπάλληλων των τραπεζών που θα προχωρούν τις αναδιαρθρώσεις χρεών επιχειρήσεων.
9) Η ΓΣΕΒΕΕ θεωρεί αθέμιτη πολιτικά και αντιπαραγωγική την πρόβλεψη του άρθρου 58 για το νέο υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών των επιχειρήσεων, με βάση το άθροισμα φορολογητέου εισοδήματος και καταβλητέων εισφορών προηγούμενου έτους, καθώς μαθηματικά οδηγεί στο κλείσιμο και την έξοδο επιχειρήσεων από την αγορά. Με πρόσχημα την επίτευξη βιωσιμότητας του ασφαλιστικού, και την βελτίωση της εισπραξιμότητας του νέου συστήματος, και παρά τις αιτιάσεις όλων των παραγωγικών φορέων για τις υπέρογκες επιβαρύνσεις του ασφαλιστικού νόμου 4387/2016 στα μεσαία εισοδήματα, η κυβέρνηση και οι θεσμοί αποφάσισαν να διορθώσουν προς το χειρότερο το μαθηματικό τύπο υπολογισμού, οδηγώντας σε αυξήσεις έως και 30%. Μάλιστα, θα επιβαρύνει τις επιχειρήσεις περισσότερο, χωρίς απτά αποτελέσματα στην εισπραξιμότητα, η οποία ήδη έχει αρχίσει να υποχωρεί τους τελευταίους μήνες.
10) Το μέτρο για την απελευθέρωση της λειτουργίας των καταστημάτων 30 Κυριακές το χρόνο (άρθρο 49) με νομοθετική πρόβλεψη και με πρόσχημα την προσέλκυση τουριστών είναι ενδεικτικό της προχειρότητας με την οποία αντιμετωπίζεται και μελετάται η παραγωγική συγκρότηση της οικονομίας. Κατά τη διάρκεια της κρίσης, έχει διατυπωθεί το επιχείρημα από ερευνητές, αξιωματούχους και φορείς ότι το διαρθρωτικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι το μοντέλο υψηλής κατανάλωσης, που λειτουργεί εις βάρος της ανταγωνιστικότητας και των επενδύσεων. Η υιοθέτηση αυτού του μέτρου ουσιαστικά ακυρώνει αυτό το επιχείρημα, δεδομένου ότι αυτό καθεαυτό αποσκοπεί στην αύξηση κατανάλωσης (η οποία ασφαλώς δε γίνεται να συμβεί με χαμηλότερα και υπερφορολογημένα εισοδήματα). Παράλληλα, είναι πολύ πιθανό ότι το μέτρο οδηγεί σε υποκατάσταση κατανάλωσης και αύξηση του μεριδίου εισαγωγών, εις βάρος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Τέλος, επαναλαμβάνουμε για άλλη μια φορά ότι η εμπειρία των 8 Κυριακών έχει αποδείξει ότι ούτε ο τζίρος αυξάνεται (μάλιστα στους προηγούμενους μήνες σημειώθηκε κάθετη πτώση), αλλά ούτε μειώνονται οι τιμές και η ανεργία εξ αιτίας της εφαρμογής του μέτρου. Καμιά μελέτη στο εξωτερικό δεν έχει καταδείξει θετικές συνέπειες στις τοπικές οικονομίες και το ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον από την εφαρμογή της πλήρους απελευθέρωσης λειτουργίας των καταστημάτων. Αντίστοιχα, η απελευθέρωση πώλησης των ΜΗΣΥΦΑ (άρθρο 86) δημιουργεί όρους συγκέντρωσης και μονοπώλησης στην αγορά φαρμάκου.
11) Με το άρθρο 81, μεταφέρονται στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΔΗΣ) προς αξιοποίηση ποσοστά συμμετοχής του ελληνικού δημοσίου. Ωστόσο, θα πρέπει να διερευνηθεί κατά πόσο οι φερόμενες ως αποκρατικοποιήσεις/ ιδιωτικοποιήσεις αποτελούν τέτοιες και ποιο όφελος κομίζουν, διότι είναι συχνό το φαινόμενο να αγοράζονται ελληνικές δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις από αντίστοιχες της αλλοδαπής, στις οποίες συμμετέχει ο κρατικός τομέας μιας άλλης χώρας.
12) Αναγκαίες κρίνονται οι παρεμβάσεις στις αγορές διαμοιρασμού και βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων (άρθρο 84), αλλά η ρύθμιση επιβολής τέλους διανυκτέρευσης στα ενοικιαζόμενα δωμάτια κρίνεται περιττή στην παρούσα φάση.
Βουλής με τις Επιτροπές Κοινωνικών Υποθέσεων, Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Παραγωγής και Εμπορίου για το πολυνομοσχέδιο «Συνταξιοδοτικές διατάξεις Δημοσίου και τροποποίηση διατάξεων του ν. 4387/2016, μέτρα εφαρμογής των δημοσιονομικών στόχων και μεταρρυθμίσεων, μέτρα κοινωνικής στήριξης και εργασιακές ρυθμίσεις, Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2018-2021 και λοιπές διατάξεις.»
Η τοποθέτηση του Προέδρου της ΓΣΕΒΕΕ στο Σ/Ν είναι η εξής:
Το νομοσχέδιο που καταθέτει η κυβέρνηση, με τη μορφή του επείγοντος στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, ολοκληρώνει ένα ακόμη κύκλο βίαιων παρεμβάσεων στην ελληνική οικονομία και κοινωνία. Μετά από 7 χρόνια υπαγωγής στο πιο αυστηρό πρόγραμμα δημοσιονομικής λιτότητας που έχει εφαρμοστεί ποτέ στην οικονομική ιστορία, που δεν έχει επιβληθεί ούτε σε ηττημένους Παγκοσμίου Πολέμου, είναι πλέον προφανές ότι οδεύουμε σε ένα ακόμη γύρο επιπρόσθετων επιβαρύνσεων, ο οποίος επιδρά ανασταλτικά στις προοπτικές ανάκαμψης και συντηρεί την οικονομία σε μια κατάσταση παγίδας στασιμότητας. Η ΓΣΕΒΕΕ θεωρεί ότι με αυτή τη συμφωνία αντί να απελευθερωθούν οι παραγωγικές δυνάμεις του τόπου, καθηλώνονται ακόμη περισσότερο σε ένα σπιράλ εσωτερικής υποτίμησης και υποβάθμισης. Η συμφωνία είναι αναγκαία συνθήκη υπέρβασης της κρίσης, αλλά όχι ικανή να δημιουργήσει μια νέα αρχή. Η ΓΣΕΒΕΕ εκτιμά ότι τα νέα αυτά μέτρα θα πλήξουν μεσοπρόθεσμα κυρίως τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας που είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, σε όφελος μεγαλύτερων επιχειρήσεων αλλοδαπών και εγχωρίων συμφερόντων.
Οι θυσίες της ελληνικής κοινωνίας και παραγωγικής βάσης μπορεί να έχουν οδηγήσει σε απτά και εντυπωσιακά δημοσιονομικά αποτελέσματα, όμως δεν έχουν κεφαλαιοποιηθεί σε επίπεδο αύξησης απασχόλησης, βελτίωσης επιχειρηματικού περιβάλλοντος, προοπτικών ανάπτυξης, κοινωνικής πολιτικής. Άλλωστε, τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ επιβεβαιώνουν την καθήλωση της οικονομίας σε χαμηλά επίπεδα ισορροπίας (-0,5% ΑΕΠ στο Α’ τρίμηνο 2017). Στην επόμενη τετραετία αναμένονται επιπρόσθετες παρεμβάσεις στα δημόσια οικονομικά ύψους 5 δις, που θα αφαιρέσουν πόρους από την πραγματική οικονομία. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος, υπάρχει η παραδοχή ότι για το 2017 η αύξηση του ΑΕΠ θα περιοριστεί στο 1,8%, ενώ αντίστοιχα προσαρμόζονται προς το χαμηλότερο η ιδιωτική κατανάλωση και οι επενδύσεις. Οφείλουμε να τονίσουμε ότι στο παρελθόν αντίστοιχες προβλέψεις σε περιόδους στασιμότητας δεν είχαν επαληθευθεί εξ αιτίας της διαρκούς δέσμευσης της οικονομικής πολιτικής σε καθεστώς λιτότητας.
Άλλωστε, καμιά από τις χώρες, οι οποίες βρέθηκαν σε καθεστώς μνημονίου ή/ και επιτήρησης τα προηγούμενα χρόνια, δεν υποχρεώθηκε να βρίσκεται επί δεκαετίας σε ένα τόσο αυστηρό δημοσιονομικό και μεταρρυθμιστικό πλαίσιο, που στραγγαλίζει την εθνική οικονομία και την παραγωγική βάση. Οι θεσμοί και οι οικονομικοί αναλυτές γνωρίζουν ότι οι περικοπές δαπανών και η φορολογία δεν έφτασαν ούτε στο μισό στις υπόλοιπες χώρες της περιφέρειας που εφάρμοσαν περιοριστική οικονομική πολιτική, ενώ ακόμη και σήμερα υπάρχουν χώρες που έχουν κερδίσει χρόνο μετάβασης για την προσαρμογή των δημοσιονομικών τους αποτελεσμάτων. Αυτός ο χρόνος είναι αναμφίβολα σε όφελος των εθνικών τους οικονομιών. Και αυτό το γεγονός αποτελεί σαφέστατα τη μεγάλη αποτυχία του ελληνικού πολιτικού συστήματος συνολικά να παρουσιάσει και να διαπραγματευτεί ένα εθνικό σχέδιο εξόδου από την κρίση, με δεσμεύσεις, χρονοδιαγράμματα, ομαλό πολιτικό κύκλο αλλά και με συγκεκριμένες κόκκινες γραμμές.
Το νομοσχέδιο αυτό, εκτός από τη συνέχιση της λιτότητας, προετοιμάζει το έδαφος για μια νέα απορρύθμιση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, η οποία θα οδηγήσει κι άλλες μικρές επιχειρήσεις στην έξοδο και την ευθανασία. Παράλληλα, τα επονομαζόμενα αντίμετρα, τα οποία ασφαλώς είναι μια θετική πτυχή, δεν επαρκούν για να εξασφαλίσουν ένα βιώσιμο κοινωνικό και αναπτυξιακό μοντέλο. Μάλιστα, θα τεθούν σε εφαρμογή μετά το πέρας 2 ετών, σε χρόνο που θα είναι απροσδιόριστη η ωφελιμότητα τέτοιων παρεμβάσεων.
Επί των άρθρων του ΝΣ, η ΓΣΕΒΕΕ καταθέτει τις εξής θέσεις:
1) Με το άρθρο 1, προκύπτει η νέα μείωση των συντάξεων που θα υπολογιστεί από το 2019 και μετά. Η ρύθμιση αυτή οδηγεί σε μια ακόμη διαδοχική μείωση στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, γεγονός που θα επηρεάσει αρνητικά την κατανάλωση όχι μόνο στο έτος παρέμβασης, αλλά και στα προηγούμενα έτη (γιατί οι συνταξιούχοι θα προεξοφλήσουν τη μείωση των εισοδημάτων και θα περιορίσουν τις δαπάνες από σήμερα).
2) Αποτιμώνται ως θετικές οι παρεμβάσεις που προβλέπονται στα άρθρα 3-9, ωστόσο, ορισμένες παροχές (όπως η δωρεάν φαρμακευτική περίθαλψη), περιορίζονται σε ένα πολύ μικρό τμήμα του πληθυσμού (με εισόδημα έως 1200€), γεγονός που τις καθιστά ανενεργές και εν πολλοίς διακοσμητικές, με κίνδυνο να επωφελούνται κοινωνικές ομάδες με χαμηλότερο πραγματικό βαθμό έκθεσης στη φτώχεια και την κοινωνική αποστέρηση. Η ΓΣΕΒΕΕ θεωρεί επί της αρχής ότι η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη πρέπει να παρέχεται στο σύνολο του πληθυσμού και ότι στην παρούσα φάση πρέπει να υπάρξει αναθεώρηση του ορίου υπαγωγής στο επίσημο επίπεδο της σχετικής φτώχειας, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ (περίπου στις 5,000€). Για τα σχολικά γεύματα, θα πρέπει να προβλεφθεί ένα πρόγραμμα ισότιμης συμμετοχής των τοπικών επιχειρήσεων στις διαδικασίες ανάθεσης, με ανάδειξη της υγιεινής και μεσογειακής διατροφής.
3) Οι βελτιωτικές τροποποιήσεις (άρθρα 10-14) που αφορούν τη φορολογία εισοδήματος, την εισφορά αλληλεγγύης, το φόρο στα κέρδη επιχειρήσεων και τον ΕΝΦΙΑ είναι θετικές, αλλά οριακές καθώς θα εφαρμοστούν υπό αίρεση, μετά από 2 χρόνια και θεωρούνται ποσοτικά ανεπαρκείς. Θα έχει προηγηθεί ένα κύμα υψηλών επιβαρύνσεων, των οποίων οι επιπτώσεις θα είναι διαλυτικές για την εγχώρια επιχειρηματικότητα και κατανάλωση.
4) Το νομοσχέδιο προβλέπει διάθεση 300εκ. επιπρόσθετα από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για έργα στους τομείς αγροτικής παραγωγής, μεταποίησης, πράσινης ενέργειας και μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η διάταξη κρίνεται θετικά, αλλά ο τρόπος και η ροή χρηματοδότησης θα καθορίσουν την επιτυχία της δράσης.
5) Οι παρεμβάσεις στα εργασιακά είναι ετεροχρονισμένες (ΜΕΡΟΣ Β, άρθρα 16-20) και δε βελτιώνουν το υφιστάμενο πλαίσιο στην αγορά εργασίας. Οι συλλογικές διαπραγματεύσεις καθυστερούν να εφαρμοστούν, ενώ προτεραιότητα δίνεται στις ομαδικές απολύσεις με τη μεταφορά αρμοδιότητας στο ΑΣΕ για τον έλεγχο της εγκυρότητας των αποφάσεων της επιχείρησης. Η ρύθμιση αυτή προστατεύει μερικώς από την πλήρη απελευθέρωση των απολύσεων.
6) Θετικά κρίνεται ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου δημοσίων προμηθειών στον τομέα υγείας (ΜΕΡΟΣ Γ), αν και ζητούμενο σήμερα είναι η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας και καθολικής πρόσβασης του πληθυσμού στις υπηρεσίες φαρμακευτικής και υγειονομικής περίθαλψης. Επίσης, απουσιάζει ένα σχέδιο υποστήριξης της έρευνας και ανάπτυξης στην εγχώρια αγορά φαρμάκου και στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα, όπως και δράσεις που σχετίζονται με την ανάπτυξη παράλληλων δραστηριοτήτων υγείας, όπως ο ιατρικός και ιαματικός τουρισμός (δράσεις που μπορούν να αυξήσουν τα έσοδα των κοινωνικών φορέων ασφάλισης), η προσέλκυση νέων επιστημόνων, η βελτίωση των υποδομών δημοσίων και ιδιωτικών νοσοκομείων, η αξιοποίηση της περιουσίας των ασφαλιστικών ταμείων.
7) Θετικά αξιολογείται επίσης το πλαίσιο ρυθμίσεων που αφορούν στο ΜΕΡΟΣ Δ για τη διαφάνεια στη χρηματοδότηση των κομμάτων, όπως και για τη φορολόγηση της βουλευτικής αποζημίωσης.
8) Τροποποιήσεις προβλέπονται στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων (άρθρο 46), στις περιπτώσεις που υπάρχει διάσταση απόψεων μεταξύ του ποσού που δηλώνει ο οφειλέτης και του ποσού που βεβαιώνει ο πιστωτής. Το κυριότερο, όμως είναι πολύ σημαντικό να εκκινήσουν άμεσα οι διαδικασίες εφαρμογής των διατάξεων του νόμου 4469/2017, γιατί θα είναι ευεργετικό τόσο για τις επιχειρήσεις, όσο και για το τραπεζικό σύστημα. Σε κάθε περίπτωση, ο εξωδικαστικός μηχανισμός πρέπει να επεκταθεί και στα νοικοκυριά, ιδεατά πριν από την εφαρμογή του άρθρου 59 για τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, διότι αλλιώς επιχειρήσεις θα οδηγηθούν σε βίαιη εκκαθάριση. Σε συνάρτηση των παραπάνω, θεωρούμε θετική τη διάταξη (άρθρο 65) που προβλέπει την προστασία των δημόσιων υπάλληλων αλλά και των υπάλληλων των τραπεζών που θα προχωρούν τις αναδιαρθρώσεις χρεών επιχειρήσεων.
9) Η ΓΣΕΒΕΕ θεωρεί αθέμιτη πολιτικά και αντιπαραγωγική την πρόβλεψη του άρθρου 58 για το νέο υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών των επιχειρήσεων, με βάση το άθροισμα φορολογητέου εισοδήματος και καταβλητέων εισφορών προηγούμενου έτους, καθώς μαθηματικά οδηγεί στο κλείσιμο και την έξοδο επιχειρήσεων από την αγορά. Με πρόσχημα την επίτευξη βιωσιμότητας του ασφαλιστικού, και την βελτίωση της εισπραξιμότητας του νέου συστήματος, και παρά τις αιτιάσεις όλων των παραγωγικών φορέων για τις υπέρογκες επιβαρύνσεις του ασφαλιστικού νόμου 4387/2016 στα μεσαία εισοδήματα, η κυβέρνηση και οι θεσμοί αποφάσισαν να διορθώσουν προς το χειρότερο το μαθηματικό τύπο υπολογισμού, οδηγώντας σε αυξήσεις έως και 30%. Μάλιστα, θα επιβαρύνει τις επιχειρήσεις περισσότερο, χωρίς απτά αποτελέσματα στην εισπραξιμότητα, η οποία ήδη έχει αρχίσει να υποχωρεί τους τελευταίους μήνες.
10) Το μέτρο για την απελευθέρωση της λειτουργίας των καταστημάτων 30 Κυριακές το χρόνο (άρθρο 49) με νομοθετική πρόβλεψη και με πρόσχημα την προσέλκυση τουριστών είναι ενδεικτικό της προχειρότητας με την οποία αντιμετωπίζεται και μελετάται η παραγωγική συγκρότηση της οικονομίας. Κατά τη διάρκεια της κρίσης, έχει διατυπωθεί το επιχείρημα από ερευνητές, αξιωματούχους και φορείς ότι το διαρθρωτικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι το μοντέλο υψηλής κατανάλωσης, που λειτουργεί εις βάρος της ανταγωνιστικότητας και των επενδύσεων. Η υιοθέτηση αυτού του μέτρου ουσιαστικά ακυρώνει αυτό το επιχείρημα, δεδομένου ότι αυτό καθεαυτό αποσκοπεί στην αύξηση κατανάλωσης (η οποία ασφαλώς δε γίνεται να συμβεί με χαμηλότερα και υπερφορολογημένα εισοδήματα). Παράλληλα, είναι πολύ πιθανό ότι το μέτρο οδηγεί σε υποκατάσταση κατανάλωσης και αύξηση του μεριδίου εισαγωγών, εις βάρος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Τέλος, επαναλαμβάνουμε για άλλη μια φορά ότι η εμπειρία των 8 Κυριακών έχει αποδείξει ότι ούτε ο τζίρος αυξάνεται (μάλιστα στους προηγούμενους μήνες σημειώθηκε κάθετη πτώση), αλλά ούτε μειώνονται οι τιμές και η ανεργία εξ αιτίας της εφαρμογής του μέτρου. Καμιά μελέτη στο εξωτερικό δεν έχει καταδείξει θετικές συνέπειες στις τοπικές οικονομίες και το ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον από την εφαρμογή της πλήρους απελευθέρωσης λειτουργίας των καταστημάτων. Αντίστοιχα, η απελευθέρωση πώλησης των ΜΗΣΥΦΑ (άρθρο 86) δημιουργεί όρους συγκέντρωσης και μονοπώλησης στην αγορά φαρμάκου.
11) Με το άρθρο 81, μεταφέρονται στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΔΗΣ) προς αξιοποίηση ποσοστά συμμετοχής του ελληνικού δημοσίου. Ωστόσο, θα πρέπει να διερευνηθεί κατά πόσο οι φερόμενες ως αποκρατικοποιήσεις/ ιδιωτικοποιήσεις αποτελούν τέτοιες και ποιο όφελος κομίζουν, διότι είναι συχνό το φαινόμενο να αγοράζονται ελληνικές δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις από αντίστοιχες της αλλοδαπής, στις οποίες συμμετέχει ο κρατικός τομέας μιας άλλης χώρας.
12) Αναγκαίες κρίνονται οι παρεμβάσεις στις αγορές διαμοιρασμού και βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων (άρθρο 84), αλλά η ρύθμιση επιβολής τέλους διανυκτέρευσης στα ενοικιαζόμενα δωμάτια κρίνεται περιττή στην παρούσα φάση.
