Γράφει ο Ηλίας Κουσκουβέλης*
Τον τελευταίο καιρό, ένα κομμάτι της ελληνικής κοινής γνώμης – εκείνο που δεν ασχολείται μόνο με τα ζητήματα των διαπραγματεύσεων με την Τρόικα – είναι στραμμένο ανατολικά:
στην ενίσχυση του αυταρχισμού στην Τουρκία, στην προκλητική στάση του Σουλτάνου έναντι της Ελλάδας και άλλων κρατών της Δύσης στο δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου, στις διαπραγματεύσεις για το «Κυπριακό», καθώς και στα γεγονότα της Συρίας.
Ωστόσο, σημαντικά πράγματα συμβαίνουν και στα βόρεια σύνορά μας, ιδιαίτερα στα Σκόπια.
Στη γειτονική χώρα, για αρκετούς μήνες τώρα, δεν υπάρχει κυβέρνηση, παρά το ότι υπάρχει συνεννόηση μεταξύ του Σοσιαλιστικού Κόμματος και αλβανικών κομμάτων, που θα οδηγούσε οποιονδήποτε καλόπιστο ρυθμιστή του πολιτεύματος να αντιληφθεί ότι υπάρχει η δεδηλωμένη και να δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.
Ωστόσο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Γκιόργκι Ιβάνοφ, που εκλέχθηκε από το κόμμα του Νίκολα Γρούεφσκι, δεν δίνει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στους αντιπάλους του πρώην Πρωθυπουργού, επικαλούμενος ρόλο της Αλβανίας στην προσέγγιση μεταξύ Σοσιαλιστών και αλβανικών κομμάτων.
Ουσιαστικά ο «ρυθμιστής» του πολιτεύματος έρχεται, σχεδόν ανοιχτά, να κατηγορήσει μία πολύ μεγάλη μερίδα του πολιτικού προσωπικού της χώρας του για «προδοσία» και για εξυπηρέτηση ξένων συμφερόντων, που θα οδηγήσει στην διάσπαση της χώρας.
Πέρα από την άρνηση του Προέδρου να δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Ζόραν Ζάεφ, ένα άλλο μέσο κωλυσιεργίας που χρησιμοποιεί η πλευρά Γκρούεφσκι είναι το να μην επιτρέπει με τους βουλευτές της να συγκροτηθεί σε σώμα η Βουλή.
Επιπλέον, πολύ συχνά, υπάρχουν συγκεντρώσεις – που προβάλλουν τα φιλικά προς τον Γκρούεφκσι ΜΜΕ – από πολίτες που αυθόρμητα διαδηλώνουν υπέρ της ενότητας της χώρας.
Το θέμα έχει πάρει διεθνείς διαστάσεις. Πολλά ευρωπαϊκά κράτη έχουν καλέσει τους πολιτικούς των Σκοπίων να βρουν λύση με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών, ενώ πολλοί αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν επισκεφθεί τα Σκόπια, με τελευταίο τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ.
Οι προσπάθειες αυτές έχουν πέσει στο κενό, καθώς ο Γκρούεφσκι και οι υποστηρικτές του δεν υποχωρούν. Ζητούν νέες εκλογές, ελπίζοντας ότι σε μία νέα αναμέτρηση θα κερδίσει μεγαλύτερα ποσοστά μεταξύ του σλαβικού πληθυσμού της χώρας, που εν τω μεταξύ έχει προσπαθήσει να πολώσει.
Πόλωση
Όμως εδώ ακριβώς βρίσκεται το πρόβλημα, στην πόλωση.
Ο Γκρούεφσκι και οι οπαδοί του ξεχνούν ότι η χώρα τους, το 2001, έφθασε στο χείλος του εμφυλίου πολέμου και χρειάσθηκαν πολλές προσπάθειες από τον διεθνή παράγοντα, ώστε να αποτραπεί η σύγκρουση.
Προϋπόθεση και βασικός όρος στην Συμφωνία της Αχρίδας ήταν τότε η ισονομία και η ισοπολιτεία μεταξύ Σλάβων και Αλβανών, πράγμα που, όπως φαίνεται, δεν εφαρμόσθηκε από τον Γκρούεφσκι και οδήγησε στην συμμαχία των δεύτερων με τον Ζάεφ.
Αν ο Γκρούεφσκι και το VMRO συνεχίσουν αυτήν την πολιτική, τότε υπάρχει κίνδυνος περαιτέρω τριβών, όπως το 2001, ή, στην καλύτερη περίπτωση, να συμβεί αυτό που φοβάται και καταγγέλλει ο Γκρούεφσκι: να επιταχυνθούν οι διαδικασίες ομοσπονδοποίησης του γειτονικού κράτους. Και η Ελλάδα τι θα κάνει;
Η Ελλάδα γνωρίζει ότι τα Σκόπια λειτουργούν αλυτρωτικά. Ωστόσο, σε αντίθεση με την Τουρκία, δεν παρεμβαίνει στα εσωτερικά των γειτόνων.
Υποστηρίζει πάντα την εφαρμογή των αρχών και των διαδικασιών της δημοκρατίας, τον σεβασμό του κράτους δικαίου και το απαραβίαστο των διεθνών συνόρων. Από εκεί και πέρα, οι εξελίξεις θα έρθουν από μόνες τους.
Ενόψει αυτών χρειάζεται ψυχραιμία, διπλωματική εγρήγορση, νηφάλια ανάλυση με βάση το εθνικό συμφέρον και όχι κινδυνολογία περί μεγέθυνσης άλλων γειτονικών κρατών ή ανάφλεξης των Βαλκανίων.
armynow
*Ο Ηλίας Κουσκουβέλης είναι Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Διευθυντή του Ι.Δ.Ε.Α.Α (www.idea.uom.gr) Πανεπιστημίου Μακεδονίας
