Δεν θα χρειαζόταν ....
περαιτέρω ανάλυση, αλλά έλα που επιμένουν. Που το επαναφέρουν μόνοι τους και το κρατούν στην επικαιρότητα, από καθαρή εμμονή. Από εγωιστική παρόρμηση, αυτήν την ίδια που τους έχει "καταδικάσει" να "έχουν πάντα δίκιο"! Για όλα, ακόμα και αν τη μία μέρα είναι Α και την άλλη έχει γίνει Β. Και η λογική; Α, δεν μας αφορά αυτή! Αυτή, για ψυχρόαιμους "κουτόφραγκους". Εμάς, βράζει το αίμα μας. Έχουμε άλλωστε την ηθική υπεροχή, το... πλεονέκτημα ντε. Ό,τι πόρισμα βγάλουν τα "υπόγειά μας εργαστήρια", αυτό και πρέπει, με θρησκευτική ευλάβεια να ακολουθείτε. Κάθε αμφισβήτηση τιμωρείται ως βλασφημία. Για την "Αυγή" ο λόγος και μια και επαναφέρουν λοιπόν "θέμα Πύρρου", με αφορμή το άδειασμά τους από τον Υπ. Εσωτερικών, ας δούμε κάποιες πτυχές.
Πρώτα απ’ όλα, δεν έχει ακόμα κοπάσει η έκπληξη από το ίδιο τους το εγχείρημα. Την απώλεια μέτρου και αυτοελέγχου. Αφού τα έβαλαν με "όλους", αφού επιτέθηκαν σε όσους δεν ήταν σύμφωνοι με τη δική τους εκδοχή της ιστορίας, σε ένα κρεσέντο αλαζονείας, είπαν να τα βάλουν και με τα σύμβολα. Με ανθρώπους που εξ ορισμού, σε μια κοινωνία που σέβεται τον εαυτό της, οφείλουν να αφήνονται εκτός μικροπρεπών συγκρούσεων. Εκτός κομματικής εκμετάλλευσης. Αυτό σημαίνει και εκτός κάθε κριτικής, ακόμα και πολιτικής; Προφανώς και όχι! Κανείς δεν μένει εκτός κριτικής σε μια δημοκρατία, ειδικά εφόσον αποφασίσει ο ίδιος να μετέχει στα πολιτικά δρώμενα, σαν ενεργός και υπεύθυνος πολίτης. Η διαφορά είναι, πως στο βαθμό που και ο ίδιος αποφάσισε να πολιτευτεί, η κριτική πρέπει να επικεντρώνεται στην πολιτική του στάση. Στις τυχόν θέσεις και δράσεις του. Όχι, αντίθετα, επειδή διαφωνούμε με τη στάση του, να επιχειρούμε πλήρη αποδόμηση μιας προσωπικότητας και ισοπέδωση των όσων, μοναδικών στην ιστορία, πέτυχε δοξάζοντας όχι μόνο τον ίδιο αλλά τα εθνικά χρώματα!
Ο Πύρρος Δήμας δεν έχει ανάγκη από "υπεράσπιση". Σαν άλλος Γκιούλιβερ, μπορεί άνετα να τα βάλει με τους "λιλιπούτειους", όσοι κι αν είναι. Τα όσα πέτυχε στην πορεία του, τον έχουν κατατάξει σε περίοπτη θέση στην ιστορία του Αθλητισμού και όχι μόνο. Ο Πύρρος, συνεχίζοντας τη ζωή του και επιχειρώντας σε νέα πεδία (ΗΠΑ, εκεί που η αριστεία ενισχύεται), μπορεί να είναι ήσυχος πως συνομιλεί με την Ιστορία και τους Έλληνες (αλλά και φιλάθλους), ανεξαρτήτως χρονικής συγκυρίας. Αν γράφονται αυτές οι γραμμές δεν είναι προς υπεράσπιση εκείνου, αλλά προς υπεράσπιση... ημών των ιδίων. Αν κάποιοι δεν διστάζουν να γκρεμίσουν ακόμα και τα λίγα αυθεντικά λαϊκά "είδωλα", που αγαπήθηκαν αυθεντικά και άδολα, μπροστά σε (πολύ) φτηνές κομματικές επιδιώξεις, κάποιοι άλλοι αισθανόμαστε από αμηχανία έως "ντροπή", γι’ αυτό και θέλουμε να "απολογηθούμε". Ο Πύρρος έκανε πολλαπλά το καθήκον του. Ας ανταποδώσουμε το ελάχιστο που οφείλουμε.
Ανήκω στους λίγους και τυχερούς που βρέθηκαν αυτόπτες και αυτήκοοι μάρτυρες σε μια από τις πιο ένδοξες και αξιομνημόνευτες αποχωρήσεις αθλητή από τη σταδιοδρομία τους. Ήμουν μέσα στο στάδιο της Άρσης Βαρών, στους Ολυμπιακούς του 2004, όταν ο Πύρρος, "φθαρμένος" από το χρόνο και τραυματισμούς έκανε μια υπέρβαση ψυχής και κατέκτησε το 4ο (χάλκινο αυτή τη φορά) Ολυμπιακό του μετάλλιο. Το κοινό, εμείς όλοι, χιλιάδες μέσα στο γήπεδο ως εκπρόσωποι ενός λαού κάποιων εκατομμυρίων, που σίγουρα συμμετείχαν εξ αποστάσεως σα να ήταν εκεί, αποχαιρετίσαμε το μεγάλο αθλητή μέσα σε μια σπάνια αποθέωση. Επί σειρά λεπτών το πλήθος παραληρούσε, φωνάζοντας ρυθμικά το όνομά του αλλά και "Ελλάς, Ελλάς". Ο ίδιος, χαμογελαστός στην αρχή και εμφανώς συγκινημένος στη συνέχεια, δεν μπορούσε να κρύψει τόσο την αμηχανία όσο και τη χαρά του. Μετά από ένα πρωτοφανώς μεγάλο χρονικό διάστημα ιαχών και ειλικρινούς αποθέωσης, η απονομή συνεχίστηκε, έχοντας αποκτήσει τελείως σχετική σημασία. Τα σημαντικά είχαν προηγηθεί και αυτό το γνώριζαν και το επικύρωσαν με τη στάση τους και οι άλλοι 2 νικητές, που σήκωσαν το θρύλο του αθλήματος (ας το πουν στους συντάκτες της "Αυγής") στα χέρια.
Στα λεπτά αυτά το πλήθος, αυτή η νομιμοποιητική αρχή κάθε συλλογικού εγχειρήματος ή στόχου, πήρε το άθλημα στα χέρια του και το ανήγαγε σε "δική του υπόθεση" ύψιστης σημασίας, κατέστησε το γεγονός κυρίαρχο από πλευράς σημασίας (και μάλιστα διαχρονικής) στις καρδιές του. Ούτε παράγοντες, ούτε πολιτική, ούτε "ποσοτικές" σημασίες (τι θέση, πόσα μετάλλια, πόσα χρήματα κλπ). Ο Πύρρος της καρδιάς μας, το παιδί που συμβόλισε με την πορεία του επί σειρά ετών μια κοπιώδη προσπάθεια και μια αναζήτηση στην αρχή και απόδοση τιμής στη συνέχεια προς μία αδιόρατη, ίσως αφηρημένη "Πατρίδα", για την οποία πολλά άκουγε ως πιτσιρικάς και την οποία έμελλε να δοξάσει ως ώριμος και συνειδητός ενήλικας, "αθανατίστηκε" με λαϊκή υπογραφή. Λίγες φορές και λίγα αθλήματα έχουν τη χαρά να βιώσουν τέτοιες στιγμές, που δικαιωματικά εισέρχονται στις θρυλικές.
Ο Πύρρος, των 4 Ολυμπιακών μεταλλίων, των 3 χρυσών, ο Πύρρος που, άγνωστος ακόμα, έκανε το χρόνο να σταματήσει και τις "τρίχες μας να σηκωθούν", όταν στην κορύφωση της προσπάθειάς του το 1992 ανέκραξε "για την Ελλάδα" (κάτι που για τον ίδιο ήταν το ύψιστο κίνητρο που "δονούσε" το κάθε του κύτταρο, μακριά από δόλιες παρερμηνείες ή "εθνικιστικές" ανοησίες), μπορεί πλέον να είναι ήσυχος, αφήγημα κι αυτός, πλάι σε μύριες όσες ιστορίες ολυμπιακού κλέους, αρχαίου και σύγχρονου.
Όσο για τα "επιχειρήματα" εναντίον, θα αδικούσε τον ίδιο τον Πύρρο να τα απαντούσαμε με το "μοιρογνωμόνιο". Το έκαναν άλλωστε καταλυτικά, άλλοι, αρμοδιότεροι εμού. Που παρουσίασαν αναλυτικά τα επιτεύγματά του, όχι φυσικά μία φορά κάθε τέσσερα χρόνια, όπως φαρμακερά επισήμανε και η προσφάτως "χρυσή" Κατερίνα Στεφανίδη, αλλά σε τόσες διοργανώσεις. Μα, και έτσι να ήτανε, και μετρημένες εμφανίσεις να είχε κάνει, ποια θα ήταν η διαφορά; Μήπως δεν αρκούν συγκεκριμένες στιγμές για να μείνει κάποιος στην ιστορία; Στιγμές μεγαλείου ή μικρότητας αντίστοιχα μπορούν να σφραγίσουν έναν άνθρωπο, μια πορεία και να μείνουν στην Ιστορία. Μήπως ο θρυλικός Σπύρος Λούης εμφανίστηκε πολλές φορές στους αθλητικούς χώρους; Δε χρειάστηκε. Για να μην αναφέρω παραδείγματα και από άλλους χώρους, συχνά οι στιγμές βαραίνουν περισσότερο από τα ίδια τα χρόνια.
Η πολιτική ενασχόληση του αθλητή, ήταν αποκλειστικό του δικαίωμα, ως πολίτη και μάλιστα προερχόμενου από χώρα που έχει βιώσει για δεκαετίες καταστρεπτικές επιλογές της ηγεσίας της. Και θέλησε να το μοιραστεί, υποστηρίζοντας με δάκρυα στα μάτια, μια συγκυριακά αντιδημοφιλή επιλογή, που αποδείχτηκε η μόνη με πραγματικό αντίκρυσμα. Τι και αν διαφωνούσαν κάποιοι μαζί του τότε, αλλά και τώρα; Αυτά θα "έπρεπε" να μένουν στην άκρη. Ο Πύρρος, ασκώντας αυτονόητα δημοκρατικά του δικαιώματα, δικαιούται, αν όχι μιας "ασυλίας", πάντως το σεβασμό και τη δίκαιη κριτική που οφείλεται και στον "ελάχιστο" πολίτη μιας ευνομούμενης χώρας, όπου καταδίκη φρονημάτων δεν στέκει.
Άλλωστε, η κατηγορία σε βάρος του, ότι πήγε στο ΠΑΣΟΚ στα χειρότερά του, θα έπρεπε αν μη τι άλλο να λειτουργεί υπέρ του. Ως σημείο ανιδιοτέλειας. Πήγε κάπου που πίστευε, όχι την ώρα της "παντοδυναμίας", όχι για να "τρυγήσει" τα οφέλη της εξουσίας, ή δόξα (τι να την κάνει άλλωστε, την είχε εξασφαλισμένη), αλλά στην ώρα της ανάγκης, για να προσφέρει. Την ώρα που άλλοι, ωφελημένοι, εγκατέλειπαν το τραυματισμένο από τους ίδιους πλοίο, εκείνος προσέτρεξε να μαζέψει όσα νερά μπορούσε. Δίκιο ή άδικο, ήταν αξιοσέβαστο δικαίωμά του.
Το τελευταίο κρούσμα της ασεβούς συνέχειας, ήταν όταν οι συντάκτες ανέσυραν το θέμα του "ντόπινγκ", για το οποίο δεν μιλάνε συγκεκριμένα, αλλά απλά ενσπείρουν δηλητήριο, με υπονοούμενα και λάσπη στον ανεμιστήρα. Ναι, στο χώρο εντοπίστηκαν τέτοια κρούσματα. Ο Πύρρος όμως έμεινε ανέγγιχτος από αυτά. Έχουν κάτι να πουν; Ισχυρίζονται κάτι συγκεκριμένο; Ας βγουν δημοσίως και ας αντιμετωπίσουν και αυτοί το μικροσκόπιο της κριτικής. Η απορία όμως μένει. Γιατί εμείς, στον τόπο αυτό, τέτοια μανία για την καταστροφή όποιου από εμάς "αριστεύει"; Γιατί αλλού, πρόθυμοι και ενθουσιώδεις δέχονται τις επιτυχίες τους κι εμείς εδώ, μόνοι μας, αμφισβητούμε τις δικές μας;
Μέγα θέμα το ντόπινγκ και γι’ αυτό πρέπει να ασχοληθούμε ενδελεχώς και όχι στον επίλογο ενός κειμένου με άλλο θέμα. Μέγα θέμα διεθνώς. Και μέγιστη όμως υποκρισία. Ο ισχυρισμός ότι κάποιοι, δακτυλοδειχτούμενοι, καταχρώνται τα "ιατρικά επιτεύγματα" και επιτυγχάνουν, αυτοί μόνοι, έναντι όλων των υπολοίπων, "υπεράνθρωπες" επιδόσεις. Δεν σχετίζεται με τον Πύρρο αυτό, παρά μόνο στο σημείο της επιλεκτικής διασποράς αμφιβολιών και "οσμής σκανδάλου" από ορισμένους. Αν υπάρχει θέμα, αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί συνολικά, γιατί η βόμβα στα θεμέλια του αθλητισμού έχει μπει και τρώει τα σωθικά του.
Τα ανωτέρω δεν αποτελούν αγιογραφία κανενός είδους. Εκφράζουν όμως την "οφειλόμενη" ευγνωμοσύνη σε έναν από εμάς, που μας ένωσε σε στιγμές αυθεντικής χαράς και που αξίζει αν μη τι άλλο, ενός αυτονόητου δημοκρατικού σεβασμού. Που αν κάτι δεν του οφείλεται είναι αχαριστία. Και εκφράζουν την ειλικρινή απορία για την ψυχική κατάσταση εκείνη, που αδυνατεί, πλήρως αλλοτριωμένη, να χαρεί ανυπόκριτα μια επιτυχία που υπερβαίνει διαχωρισμούς και χρόνο, αλλά της δίνει "πολιτική χροιά" και την αποδομεί, θυσιάζοντάς τη σε ευτελείς βωμούς, μιας θολής ιδεοληψίας προς το πουθενά. Η πολιτική ανάλυση και ενασχόληση είναι υψηλή και αναγκαία τέχνη. Υπηρετείται όμως καλύτερα όταν ασκείται με γενναιοψυχία και γενναιοδωρία. Το "φίλτρο μικρότητας", βλάπτει έως του σημείου της ολοκληρωτικής φθοράς, το υποκείμενο που το χρησιμοποιεί καθ’ έξιν και τη συλλογικότητα που τρέφεται από αυτό.
* Νίκος Κασκαβέλης, δικηγόρος στο capital.gr
