Δευτέρα 22 Απριλίου 2019

Μα γίνονται αυτά στην Ελλάδα;

«Μιλάτε όλο για οράματα και δεν ασχολείστε καθόλου με τον Δήμο».
Αυτή ήταν η μόνιμη επωδός με την οποία οι του «Μένουμε Θεσσαλονίκη» αντιμετωπίστηκαν στο δημοτικό συμβούλιο που τώρα .....
τελειώνει την θητεία του, έτσι (δεν) τους αντιμετωπίζουν και οι φανταχτερές προεκλογικές υποψηφιότητες στα διάφορα ντιμπέητ και πάνελ.

Ουδέν αναληθέστερο. Γιατί, την μοναδική φορά που η παράταξή μας ανέλαβε ουσιαστικά καθήκοντα στο πλαίσιο του Δημοτικού Συμβουλίου, να ελέγξει και να παραλάβει έπειτα από την κλήρωση που προέβλεπε ο Καλλικράτης το δημοτικό έργο ανάπλασης της πλατείας Χρηματιστηρίου, όχι μόνο ασχολήθηκε συστηματικά και διεξοδικά με την αξιολόγηση ενός τεχνικού έργου, με τρόπο που καμία άλλη αντιπολιτευόμενη παράταξη του δημοτικού συμβουλίου δεν το έκανε. Εφάρμοσε επίσης και μια σημαντική πολιτική καινοτομία, η καθιέρωση της οποίας θα συμβάλει τα μέγιστα στην αποτελεσματικότητα και την κοινωνική ωφέλεια των δημοτικών έργων: Τον συμμετοχικό τους έλεγχο.

Έτσι, ενώ άλλοι δημοτικοί σύμβουλοι αρκούνται σε μια βιαστική επίσκεψη στο εκάστοτε έργο που καλούνται να παραλάβουν, συμπληρώνοντας την έκθεση παραλαβής με μια απλή υπογραφή, ή στην καλύτερη περίπτωση, με παρατηρήσεις σε επιφανειακές του αδυναμίες, η δημοτική ομάδα του Μένουμε Θεσσαλονίκη θα εξετάσει το συγκεκριμένο έργο για πάνω από ένα μήνα, σε μια ανοιχτή συμμετοχική διαδικασία που ενέπλεξε πάνω από 30 άτομα, από επιστήμονες των συναφών αντικειμένων, καθηγητές πανεπιστημίων, ανθρώπους της «αγοράς», δηλαδή αρχιτέκτονες, πολιτικούς μηχανικούς και ηλεκτρολόγους, μέχρι εμπειροτεχνίτες, οικοδόμους, πλακατζήδες κ.ά.

Η διαδικασία που ακολουθήσαμε είχε ως εξής: Αναλύθηκε διεξοδικά η μελέτη, και οι στοχεύσεις της, ως προς το αποτέλεσμα του έργου: Υπήρξε βιοκλιματικό αποτέλεσμα στην περιοχή της ανάπλασης; Διερευνήθηκε η αξιολόγησή του από τους ίδιους τους πολίτες που το ζουν: Κοινώς επισκεφθήκαμε τους επαγγελματίες που το ζουν (η περιοχή έχει ελάχιστες κατοικίες), και καταγράψαμε συστηματικά τις παρατηρήσεις τους. Ύστερα, ελέγξαμε την κατασκευή του έργου, τις αστοχίες, και τις αδυναμίες του. Τέλος, σα συνολική αποτίμηση κρίναμε την κοινωνική του ωφέλεια, με βάση τα συμπεράσματα που προέκυψαν από όλα τα παραπάνω.

Η έκθεση που υποβάλλαμε υπήρξε εξαντλητική, ενώ ο εκπρόσωπός μας τοποθετήθηκε διεξοδικά στο δημοτικό συμβούλιο παρουσιάζοντας την ακτινογραφία του έργου (βλέπε βίντεο): Λάθη στη μελέτη (όπως λογουχάρη ότι προέβλεπε την τοποθέτηση ακριβών πλακών κατασκευασμένων με ‘ψυχρά υλικά’ ώστε να μην απορροφούν τις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού σε δρόμους που δεν τους βλέπει καν ο… ήλιος)· λάθη στην υλοποίησή της (τοποθέτησαν ‘νεροκουρτίνες’ εσωτερικού χώρου στα… πεζοδρόμια, με συνέπεια να χαλάσουν ελάχιστους μήνες μετά την τοποθέτησή τους)· και λάθη στον γενικότερο σχεδιασμό (μια βιοκλιματική ανάπλαση με ελάχιστο πράσινο και ακριβά τεχνητά μέσα κλιματισμού). Εν τέλει αποδείξαμε αυτό που φοβόμασταν, ότι μια παρέμβαση που το κόστος της υπερέβαινε το εκατομμύριο, αποτελούσε έργο βιτρίνας και εντυπωσιασμού, με ελάχιστη πρακτική κοινωνική ωφέλεια.



Επί της ουσίας, υποκαταστήσαμε τους μηχανισμούς ελέγχου και αξιολόγησης που θα έπρεπε να είχε εφαρμόσει ο ίδιος ο Δήμος, αλλά που στην Ελλάδα δεν κινητοποιούνται με αυτόν τον τρόπο, αλλά γραφειοκρατικά, με αυστηρή προσήλωση στους τύπους και έλλειμμα στην ουσία. Φυσικά, γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο συναντήσαμε μεγάλη αντίδραση τόσο από την δημοτική αρχή και τον αρμόδιο αντιδήμαρχο, όσο και από τους αρμόδιους διοικητικούς προϊστάμενους, που μας αντιμετώπισαν εξ αρχής εχθρικά, ότι «μπλέκουμε στα πόδια τους» και ότι «δεν τους αφήνουμε να κάνουν την δουλειά τους».

Στην πραγματικότητα, βέβαια, κάναμε εμείς την δική μας έτσι όπως όριζε ο νόμος: Γι’ αυτό, για παράδειγμα, ο εργολάβος δέχθηκε να επιδιορθώσει με δικά του έξοδα πολλές από τις αστοχίες που υποδείξαμε –ενώ κάποιες από αυτές μάλιστα δεν ήταν της υπαιτιότητάς του, αλλά αφορούσαν στην μελέτη του έργου. Με αυτόν τον τρόπο δώσαμε ένα θετικό παράδειγμα πολιτικής δράσης. Ότι ο ρόλος του δημοτικού συμβούλου δεν εξαντλείται στα μεγάλα λόγια υπέρ ή εναντίον της διοίκησης από τα έδρανα, αλλά μπορεί να γίνει πολύ πιο ακτιβιστικός, με τρόπο μάλιστα που επιτρέπει στην ίδια την τοπική κοινωνία, και εκμεταλλεύεται την γνώση, την τεχνογνωσία και την εμπειρία της, ώστε να αντιμετωπιστεί μια από τις μεγαλύτερες παθογένειες της τοπικής αυτοδιοίκησης, τον τρόπο που εκτελεί, ελέγχει και αξιολογεί τα έργα σε αυτόν τον τόπο.

Υ.Γ. Συνήθως, τέτοια εποχή, τα περισσότερα κείμενα καταλήγουν με το απαραίτητο προεκλογικό μήνυμα. Εμείς αφήνουμε τις ίδιες τις πράξεις μας να μιλήσουν γι’ αυτό. Όχι αυτές που ΘΑ κάνουμε, αλλά εκείνες που κάναμε με γνώμονα τις αξίες της κοινωνικής ευθύνης και της κοινοτικής προσφοράς. Αυτοί είμαστε, και έτσι θα συνεχίσουμε.

Η γενική θέση της παράταξής μας για τον κοινωνικό έλεγχο των δημόσιων έργων:

Προσεγγίζουμε τον κοινωνικό έλεγχο των δημοσίων/δημοτικών επενδύσεων με έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο: Αυτή την στιγμή, η πόλη μας, αλλά και κάθε μεγάλη πόλη, διαθέτει πολίτες με υψηλές γνώσεις και μεγάλη εμπειρία σε σχετικούς τομείς με τα έργα και τις επενδύσεις που επιχειρεί η πολιτική αρχή της πόλης μας. Εμείς βλέπουμε αυτό το απόθεμα γνώσεων και εμπειριών, ως έναν αναξιοποίητο πλούτο τον οποίον θα μπορούσαμε να εκμεταλλευτούμε για να διαφυλάξουμε το πού πάει το δημόσιο χρήμα, πού ξοδεύεται από τις αρχές, τι κοινωνικό και οικονομικό αντίκρισμα έχει, και τι πραγματική απόδοση αυτό έχει σε σχέση με το δημόσιο συμφέρον της πόλης. Είναι μια σύγχρονη πολιτική αντίληψη, που επιθυμεί να καταπολεμήσει τα χρόνια, και θεμελιώδη για την χρεοκοπία της χώρας μας, προβλήματα κακοδιοίκησης, γραφειοκρατικού ανορθολογισμού και των άλλων αναποτελεσματικών νοοτροπιών που υποβαθμίζουν και απαξιώνουν την ποιότητα των δημόσιων υπηρεσιών στην χώρα μας.