- Το χρονικό της τραγωδίας και τα βιώματα του παρελθοντος
ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΑΛΒΑΝΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ
Πρώτη φορά ταξίδεψα σ' αυτήν τη χώρα το 1991, όταν το σιδερόφρακτο τείχος του κομμουνιστικού καθεστώτος έπεφτε με κρότο. Σήμερα, ρεμβάζοντας στο Αργυρόκαστρο από το μπαλκόνι ενός μοντέρνου καφέ, αδιανόητα πολυτελούς για εκείνο το καθεστώς, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι οι βασικοί πυλώνες εδώ παραμένουν απογοητευτικά ίδιοι και απαράλλακτοι.
Εθνικισμός, μίσος ανάμεσα σε εθνότητες, διαρκής καχυποψία ανάμεσα στον κορμό και τις μειονότητες. Και εχθρότητα. Μεγάλη εχθρότητα! Περιδιαβαίνοντας κανείς τα μειονοτικά χωριά, σ? ένα από τα οποία ζούσε ο Κωνσταντίνος Κατσίφας, είναι εύκολο να διαπιστώσει την πίκρα, την οργή και τα βάσανα των Ελλήνων. Οι άνθρωποι αυτοί δεν ξεχνούν και δεν μπορούν να ξεχάσουν ποτέ τα όσα τράβηξαν από το 1944 έως το 1991! Και συζητώντας χαλαρά μαζί τους αντιλαμβάνεσαι πως το αίσθημά τους ότι βρίσκονται επί κατοχής, δεν έχει περάσει, παρά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη χώρα.
Στο καφενείο στους Γεωργουτσάτες, μετά από μία απολαυστική τσιπουροποσία με δύο ντόπιους γέροντες, κατέληξα σε ένα φριχτό συμπέρασμα: στην Ελλάδα κάποιοι (και είναι πολλοί) ανδρώθηκαν, διαμόρφωσαν συνείδηση και έδρασαν με βάση τα βιώματά τους από τη Δικτατορία. Και η ελληνική χούντα ήταν μόλις επταετής και με χαρακτηριστικά ασύγκριτα πιο χαλαρά από αυτά του καθεστώτος Χότζα και Ραμίζ Αλία! Κι όμως, κάποιες γενιές εξακολουθούν να πορεύονται με εκείνα τα βιώματα. Ας προσπαθήσουμε να αντιληφθούμε με βάση ποια βιώματα, μνήμες, σύνδρομα και ιδεοληψίες ζούνε οι άνθρωποι αυτοί...
Αρνητισμός
Επιχειρώ να περιγράψω την ατμόσφαιρα αυτή, γιατί προσωπικά πιστεύω πως τα στοιχεία που την συγκροτούν δεν είναι καθόλου άσχετα ούτε με αυτό που έκανε αλλά ούτε από αυτό που έπαθε ο Κωνσταντίνος Κατσίφας!
Ακριβώς τα ίδια ισχύουν και για την αλβανική πλευρά. Χωρίς απολύτως καμία διάθεση συμψηφισμού ή τήρησης βολικών ίσων αποστάσεων, η κοινή γνώμη στην Αλβανία έχει τα δικά της. Διατηρεί μία ακατανόητα αρνητική άποψη και συμπεριφορά για την Ελλάδα και τους Έλληνες. Είναι απίστευτος ο αρνητισμός και η φόρτιση που νιώθει ο μέσος Αλβανός για την γειτονική του χώρα, παρά το γεγονός ότι γνωρίζει πως οφείλει σ? αυτήν παραπάνω από το 50% του ΑΕΠ του!
Όπως έχει κανείς την ευκαιρία να διαπιστώσει συζητώντας με Αλβανούς, η Ελλάδα δεν είναι γι? αυτούς ο πετυχημένος ξάδελφος που πρέπει να του μοιάσει. Αλλά ο ζηλιάρης ετεροθαλής αδελφός που εποφθαλμιά διαρκώς κάτι από αυτόν! Και με την προκλητική ανωτερότητά του, τόσο στα λεφτά όσο και στον πολιτισμό, την ευμάρεια και την ανάπτυξη φαντάζει αλαζόνας και διεισδυτικός, δηλαδή απειλητικός...
Μύχιες σκέψεις
Όταν δε η συζήτηση πάει στην Ελληνική Μειονότητα, τότε το θερμόμετρο ανεβαίνει ακόμη περισσότερο! Για τον μέσο Αλβανό, κάθε συζήτηση περί Βορειοηπειρωτών υποκρύπτει μία μύχια σκέψη και συνεχή επιδίωξη να διαμελισθεί η Αλβανία και ένα κομμάτι της, το νότιο, να ενσωματωθεί στην Ελλάδα.
Μπορεί να μην υπάρχει η παραμικρή βάση στους φόβους αυτούς, αλλά έτσι συμβαίνει πάντα. Εδώ μετράει ότι υπάρχει ο φόβος και όχι αν είναι δικαιολογημένος. Ο φόβος αυτός διαμορφώνει συμπεριφορές. Και όχι η αιτιολόγησή του...
Γιατί εάν έψαχνε κανείς την αιτιολόγηση, θα έβρισκε ότι ο όρος Βόρειος Ήπειρος δεν εμπεριέχει αλυτρωτικό νόημα! Αλλά μόνο συναισθηματικό. Κανείς πλέον δεν ονειρεύεται επελάσεις και αλλαγές συνόρων. Αυτά έμειναν σε άλλες εποχές. Οι Έλληνες εδώ θέλουν να αισθάνονται ότι το κράτος σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματά τους, ανάμεσα στα οποία είναι και η καταγωγή και η εθνική ταυτότητα. Δυστυχώς όμως προκύπτουν παρανοήσεις. Που είναι βούτυρο στο ψωμί του αλβανικού εθνικισμού... Ο οποίος, σε αντίθεση με αλλού βρίσκεται σε έξαρση, όχι ως έκφραση περιθωριακών δυνάμεων λαϊκισμού και πολιτικαντισμού. Αλλά ως επίσημη κρατική ιδεολογία, από την οποία διαπνέεται η Παιδεία, η ακαδημαϊκή έκφραση και ο δημόσιος λόγος... Κρατική ιδεολογία που πυροδοτεί τα άκρα! Που μπορούν να κάνουν τη ζημιά...
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ
«Θα πεθάνω για σας»
Μέσα στο πλαίσιο αυτό τοποθετούνται όλα τα γεγονότα της προηγούμενης Κυριακής 28ης Οκτωβρίου 2018, με τη γνωστή αιματηρή κατάληξη...
Κανένας καταπιεσμένος πολίτης δε θα έπαιρνε το όπλο του εάν δεν είχε βιώσει όλα όσα είχε βιώσει ο Κωνσταντίνος Κατσίφας. Και κανείς ελεύθερος σκοπευτής, οποιασδήποτε ειδικής αστυνομικής μονάδας, δε θα εκτελούσε τόσο εύκολα έναν 35χρονο, εάν δεν ζούσε κι αυτός κάτω από την ατμόσφαιρα της δικής του ατομικής και συλλογικής αλήθειας...
Το επικρατέστερο σενάριο
Μαζεύοντας μαρτυρίες ανθρώπων που ήταν παρόντες στο σημείο την Κυριακή, καταλήγει κανείς στο παρακάτω σενάριο: ο Κωνσταντίνος ήταν στο καφενείο. Μόλις είχε τελειώσει τον σημαιοστολισμό του χωριού του, όπως άλλωστε έκανε κάθε χρόνο για τη μεγάλη γιορτή, που τόσα πολλά σημαίνει για την περιοχή. Όλοι εδώ μεγαλώνουν με τους ηρωισμούς του μεγάλου πολέμου. Από μικρά παιδιά ακούν για τους ήρωες Έλληνες στρατιώτες, που εκτός από το να αποκρούσουν τους Ιταλούς απελευθέρωσαν και τη μαρτυρική γη τους! Ο Κωνσταντίνος το έκανε, μέσα στη φόρτιση αυτή, παρά τις απειλές, τις κοροϊδίες και τις... «προειδοποιήσεις» που είχε δεχθεί από την αλβανική αστυνομία και ειδικά από έναν συγκεκριμένο αξιωματικό, τσάμικης καταγωγής, από το αστυνομικό τμήμα του διπλανού χωριού Γεωργουτσάτες.
«Περιμένω εντολή για να κατεβάσω τις σημαίες», του έλεγε και γελούσε. Επί αρκετές ώρες τον ειρωνευόταν και του φώναζε «ξεκινάω σε λίγο», ενώ κάθε λίγο και λιγάκι πλησίαζε τις σημαίες στο μνημείο του Αγίου Κοσμά, έξω από το σχολείο κάνοντας χειρονομίες. Κάποια στιγμή ο 35χρονος έδειχνε να χάνει την ψυχραιμία του. «Άμα είσαι άντρας κατέβασέ τες», του απάντησε ο Κωνσταντίνος και σηκώθηκε εκνευρισμένος. Τότε ο Τσάμης έβγαλε προκλητικά το περίστροφο του και το εναπόθησε στο τραπέζι. «Άμα είσαι τόσο άντρας, έλα να μου τα πεις από κοντά», είπε δείχνοντας το όπλο του, απλώνοντας ένα τεράστιο χαμόγελο αυταρέσκειας και αλαζονείας στο πρόσωπό του. «Μόνο εσύ νομίζεις ότι έχεις όπλο» είπε ο Κωνσταντίνος και έφυγε ντροπιασμένος.
«Μάνα, κράτα το σταυρουδάκι μου μην το χάσω»
Έτρεξε στο σπίτι του. Μπήκε στο σαλόνι όπου καθόταν η μητέρα του, Λίκα (Βασιλική). «Μάνα, κράτα το σταυρουδάκι μου γιατί θα πάω κάπου, μην το χάσω», της είπε και της έβαλε στο χέρι ένα σταυρουδάκι από σχοινί που είχε φτιάξει μόνος του. Βγήκε, πήγε στο εργαστήριό του, πήρε το όπλο του και τρέχοντας κατέβηκε στην πλατεία. Αναζήτησε τον αστυνομικό, που μόλις τον είδε κρύφτηκε πλάι από το σχολείο. «Πού είσαι τώρα ρε λεβέντη με το περίστροφο;» του φώναξε ο Κωνσταντίνος και μόλις τον διέκρινε πυροβόλησε 2-3 φορές στον αέρα. Ο αστυνομικός τρομοκρατήθηκε, κρύφτηκε πίσω από τον τοίχο του σχολείου και πυροβόλησε εναντίον του Κωνσταντίνου 1-2 φορές. Ο 35χρονος κινήθηκε προς το μέρος του πυροβολώντας και πάλι, αλλά στον αέρα. Εκεί βασίζονται οι συντοπίτες του και λένε ότι εάν ήθελε να σκοτώσει, θα το έκανε πολύ εύκολα... Δεν σκότωσε επειδή δεν ήθελε και όχι επειδή δεν μπορούσε...
Όταν βεβαιώθηκε ότι ο αστυνομικός έγινε καπνός, πήρε την ανηφόρα. Βλέποντας τους συντοπίτες του να κρύβονται τρομαγμένοι και να τον αποφεύγουν, τους φωνάζει: «τι φεύγετε ρε σεις, τι κρύβεστε; Ελάτε μαζί μου. Κατεβείτε. Εγώ θα πεθάνω σήμερα αλλά θα πεθάνω για σας. Δεν πειράζει. Θα πεθάνω αλλά χαλάλι»...
Στο βουνό με τον βοσκό
Βγαίνει από το χωριό και ανεβαίνει στο βουνό. Εκεί συναντά τον Αλκιβιάδη, τον βοσκό που έχει εκεί το κοπάδι του. Κάθεται μαζί του για περίπου μία ώρα, σαν να μη συμβαίνει τίποτε. Μιλά για το χωριό και την οικογένειά του άνετος και χαλαρός! Ο Αλκιβιάδης τού δίνει νερό και το μπουφάν του επειδή κρυώνει. Η ώρα περνά ευχάριστα. Σε καμία φάση της κουβέντας ο βοσκός δεν καταλαβαίνει ότι κάτι έχει πάει στραβά. Ο Κωνσταντίνος τον χαιρετά και παίρνει την κατηφόρα για το χωριό, ενώ ο βοσκός συνεχίζει προς το κοπάδι του. Μέσα στα επόμενα λεπτά και κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες ο Κωνσταντίνος διασταυρώνεται με τους αστυνομικούς, οι οποίοι τον σκοτώνουν με δύο βολές από μακριά.
Τα σοβαρά κενά των Αλβανών
Η αλβανική αστυνομία ξετυλίγει το αφήγημά της, που όμως έχει σοβαρά κενά, άλματα λογικής και βολικές παραδοχές. Για να πείσει για την ορθότητά του, θα πρέπει να παρουσιάσει ντοκουμέντα! Όπως τη βαλιστική εξέταση των βολών που (υποτίθεται ότι) έριξε ο Κωνσταντίνος εναντίον του περιπολικού που τον προσέγγισε, μετά τους πρώτους πυροβολισμούς. Όπως και της εξέτασης του πτώματος για να διερευνηθεί πώς, από πού και από τι χτυπήθηκε. Αλλά και στοιχείων από σφαίρες που έριξε, αν έριξε ο Κατσίφας εναντίον των αστυνομικών. Γιατί κάποιοι εξακολουθούν να ισχυρίζονται ότι ο Κωνσταντίνος είχε αβολίδωτα...
Από το φύλλο της THESSNEWS #130 (03/11/2018-04/11/2018)
