Ανακοίνωση της Λαϊκής Συσπείρωσης....

...Δήμων του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης



Θεσσαλονίκη 21.2.2017

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
Με αφορμή τη συζήτηση για τη διαχείριση κονδυλίων έργων, προς ένταξη στο ΕΣΠΑ, που αφορούν το Πολεοδομικό Συγκρότημα (Π.Σ.) της Θεσσαλονίκης καθώς και την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας «ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΑΕ/ΟΤΑ» (ΜΑΘ ΑΑΕ/ΟΤΑ).

Το τελευταίο διάστημα μπαίνει στο επίκεντρο της συζήτησης των οργάνων της τοπικής διοίκησης του Π.Σ. της Θεσσαλονίκης η διαχείριση των κονδυλίων του νέου ΕΣΠΑ, φυσικά και των αντίστοιχων προγραμμάτων που αφορούν την πόλη και το πολεοδομικό συγκρότημα, όπως έγινε με την πρόσφατη συζήτηση στην Μ.Ε.Θ. της «Στρατηγικής για τη Ολοκληρωμένη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης».
Κοινός στόχος αυτών των προγραμμάτων, που κλίνουν σε όλες τις πτώσεις τη λέξη ανάπτυξη, είναι να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου που διαρκώς αναζητεί χώρους, δράσεις, επενδύσεις για την έξοδο από την κρίση και την εξασφάλιση μεγαλύτερων κερδών στα αποκαϊδια των λαϊκών δικαιωμάτων.
Το ΕΣΠΑ εξάλλου αποτέλεσε διαχρονικά και αποτελεί ένα μακροπρόθεσμο σχεδιασμό που ανταποκρινόταν κυρίως στον πρωταρχικό στόχο της ΕΕ να συντονίσει και να εντάξει όλες της τις πολιτικές στο πλαίσιο της Στρατηγικής «ΕΕ-2020».
Όσο και αν οι δράσεις του λανσάρονται «ντυμένες» με το ιδεολόγημα της «δίκαιης και βιώσιμης ανάπτυξης για όλους», που στοχεύει στην ενσωμάτωση και την υποταγή του λαού, δεν μπορεί να κρυφτεί το γεγονός ότι τέτοια ανάπτυξη, που να υπηρετεί εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενους, που έχουν αντιτιθέμενα συμφέροντα και συνολικά στη χώρα αλλά και σε τοπικό επίπεδο, δεν μπορεί να υπάρξει.
Ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης που υπηρετούν αυτές οι δράσεις είναι που έφερε την κρίση, με 26% μείωση του ΑΕΠ από το 2008 και διπλάσια μείωση του εισοδήματος των λαϊκών νοικοκυριών. Αυτός είναι που δημιούργησε τα προβλήματα στα λαϊκά στρώματα που υποτίθεται ότι θα «λύσει» αν επιστρέψει η ανάκαμψη, ενώ στην πραγματικότητα το μοναδικό κίνητρό του είναι η μεγιστοποίηση του κέρδους του κεφαλαίου και όχι η ικανοποίηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών. Αυτόν τον δρόμο, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας υπηρετεί και το ΕΣΠΑ.
Στις προτεραιότητες των κάθε λογής διαχειριστών του ΕΣΠΑ σε επίπεδο τόσο της Κεντρικής όσο και της Τοπικής διοίκησης δεν είναι η κάλυψη των σύγχρονων λαϊκών αναγκών.
Δεν είναι για παράδειγμα η ανάπτυξη των κοινωνικών υποδομών στην παιδεία, (σχολική στέγη), στους παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς, η αντισεισμική θωράκιση και η αντιπλημμυρική προστασία, οι υποδομές για εξασφάλιση φτηνού και υγιεινού νερού κ.α.
Ούτε η αξιοποίηση και η ανάπτυξη των δημόσιων υποδομών στρατηγικής σημασίας προς όφελος του λαού. Αφού αυτές οι υποδομές όπως το λιμάνι, ο σιδηρόδρομος, το αεροδρόμιο η ύδρευση κλπ έχουν ήδη παραχωρηθεί ή δρομολογήθηκε η παραχώρησή τους στο κεφάλαιο. Και όλα όσα σχεδιάζονται στο μέλλον για τις υποδομές αυτές, σχεδιάζονται με δεδομένο ότι η διαχείριση και εκμετάλλευση τους θα γίνεται από αυτό ως αιμοδότης της κερδοφορίας του. (πχ προαστιακός, ανάπτυξη και ανάδειξη θαλάσσιου μετώπου και θαλάσσια συγκοινωνία κλπ)
Οι ευρωενωσιακοί πόροι κατευθύνονται σε σχέδια, έργα και δράσεις για να επιταχύνουν τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις και την ολοκλήρωση της εσωτερικής καπιταλιστικής αγοράς της ΕΕ, την απελευθέρωση των αγορών και τις ιδιωτικοποιήσεις, να εντείνουν την επίθεση στις εργασιακές σχέσεις και τα κοινωνικά και ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων.
Κοινό χαρακτηριστικό, για τα όποια έργα σχεδιάζονται, είναι οι δημόσιο πόροι να κατευθύνονται στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων του κεφαλαίου που αναλαμβάνει τη μελέτη και κατασκευή και τη λειτουργία τους.
Το κεφάλαιο ενισχύεται επίσης με άμεσες ή έμμεσες επιδοτήσεις για επενδύσεις στους τομείς προτεραιότητας που προκρίνονται για την οικονομική δραστηριότητα και με αντίστοιχες δομές στήριξης που προτείνονται και δημιουργούνται για αυτό το σκοπό.
Βέβαια τέτοιες ενισχύσεις εμφανίζονται ορισμένες φορές και με το μανδύα ενίσχυσης ακόμα και νέων επιστημόνων και γενικότερα εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, όμως ελάχιστα θα ωφεληθούν οι ίδιοι. Όπως συμβαίνει συνήθως, θα αναλάβουν το ρίσκο επενδύσεων, που ακόμα και αν πετύχουν, σε ένα σύντομο διάστημα τα κύρια αποτελέσματα τους θα τα καρπωθούν οι μεγάλοι όμιλοι.
Το μέρος της κοινοτικής χρηματοδότησης που αφορά τους αυτοαπασχολούμενους και τις μικρές επιχειρήσεις δεν μπορεί ν’ αναιρέσει τις συνέπειες του ανταγωνισμού από τα μονοπώλια.
Σημαντικό επίσης μέρος των πόρων κατευθύνεται:
• στην παροχή φτηνού ευέλικτου εργατικού δυναμικού για το κεφάλαιο μέσα από τα προγράμματα δια βίου μάθησης, ή και μέσα από τη λεγόμενη «προώθηση στην απασχόληση» με κουπόνια, voucher, πρακτική άσκηση κλπ.
• στην προώθηση της κοινωνικής οικονομίας, ως μοχλό συμπίεσης της τιμής της εργατικής δύναμης με την περαιτέρω ανατροπή των εργασιακών σχέσεων και ως προπομπό για την ιδιωτικοποίηση υπηρεσιών που η παροχή τους είναι υποχρέωση του κράτους όπως η υγεία η πρόνοια κλπ. και την παραπέρα υποβαθμισή τους για τα φτωχά λαϊκά στρώματα
• στη διαχείριση της ακραίας φτώχειας, ως συστατικό της στρατηγικής της Ε.Ε. 2020 για την ενσωμάτωσή τους και τη μείωση των απαιτήσεων στη λογική της κοινωνικής συνοχής.

Δεν είναι παράξενο που γύρω από τη διαχείριση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ, που προέρχονται από τη φορολογική αφαίμαξη του λαού μας, αναπτύσσεται ένας ανταγωνισμός που ακουμπά και τους μηχανισμούς της Τοπικής διοίκησης.
Έκφραση αυτού του ανταγωνισμού, χωρίς να είναι και η μοναδική, υπήρξε και η κόντρα, που απασχόλησε πρόσφατα τη δημοσιότητα, μεταξύ της διοίκησης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και του Δήμου Θεσσαλονίκης με αφορμή τη στρατηγική «βιώσιμη αστική ανάπτυξη» της Θεσσαλονίκης.
Παράλληλα έκφραση του ευρύτερου σχεδιασμού για την καπιταλιστική ανάπτυξη της περιοχής του Πολεοδομικού Συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης αλλά και αυτού του ανταγωνισμού αποτελεί η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΜΑΘ ΑΑΕ/ΟΤΑ και η προσπάθεια που γίνεται για ανασυγκρότηση της εταιρείας σε νέα βάση, ώστε να μπορέσει να παίξει σοβαρό ρόλο στη διαχείριση αυτών των κονδυλίων του ΕΣΠΑ και όχι μόνο.
Όπως και με τη δράση της στο παρελθόν η ΜΑΘ ΑΑΕ/ΟΤΑ, έτσι και με τη νέα δομή της και την αντίστοιχη δράση της στο μέλλον, δεν πρόκειται να ωφελήσει τις λαϊκές οικογένειες της πόλης μας.
Αντίθετα θα λειτουργήσει σε βάρος των συμφερόντων τους, φορτώνοντας νέα χρέη, φόρους και δυσβάστακτα ανταποδοτικά τέλη προκειμένου να συμβάλλει ώστε να δοθεί κερδοφόρα διέξοδος σε υπερσυσσωρευμένα εγχώρια και διεθνή κεφάλαια.
Από την άποψη αυτή είναι αποκαλυπτική, μαζί με τους συνολικότερους στόχους που προωθούνται μέσω του ΕΣΠΑ, η μελέτη σκοπιμότητας για την αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου.
Ενισχύει τη λογική της λεγόμενης «οικονομικής αυτοδυναμίας» της τοπικής διοίκησης, που θα βασίζεται στην ανταποδοτικότητα, σε νέους φόρους και τέλη και βέβαια στα τραπεζικά δάνεια, με την υποθήκευση των δημοτικών υποδομών, στηριζόμενη στο γεγονός ότι οι δημόσιες χρηματοδοτήσεις και τα κονδύλια του ΕΣΠΑ μειώνονται χρόνο με το χρόνο.
Έτσι με όχημα την Τεχνική και Διαχειριστική Υποστήριξη, προωθούνται στους Δήμους- μετόχους, δάνεια από χρηματοδοτικούς οργανισμούς, όπως είναι:

1. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), η οποία είναι: «Ιδιαίτερα θετική … στις περιπτώσεις που τα προτεινόμενα αναπτυξιακά σχέδια έχουν επενδυτικό και ανταποδοτικό χαρακτήρα και μπορούν να παράγουν έσοδα ώστε … να διασφαλίζεται … η κάλυψη του δανείου».
Δηλαδή διασφαλίζει το δρόμο για την ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση των υπηρεσιών, υποδομών και έργων στα οποία θα εμπλακεί.

Επιβεβαίωση του παραπάνω είναι η προωθούμενη δανειοδότηση του δήμου Θεσσαλονίκης (ύψους 37,5εκ ευρώ) από την ΕΤΕπ που γίνεται με τις πλάτες της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αφού καλύπτει την ίδια συμμετοχή του δήμου ύψους 12,5 εκ. ευρώ.
Η ΜΑΘ ΑΑΕ/ΟΤΑ θα πάρει μάλιστα και προμήθεια 1% (όπως προβλέπεται στη μελέτη) για το παραπάνω δάνειο αλλά και για όσες αντίστοιχες δανειακές συμβάσεις επιτύχει για άλλους δήμους μετόχους της.
2. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (E.B.R.D), που δίνει ιδιαίτερη σημασία σε «όλες τις δραστηριότητες που αφορούν σε ενεργειακές επενδύσεις και επιχειρήσεις κοινωφελούς χαρακτήρα». Με ότι αυτό σημαίνει για τις δράσεις στους αντίστοιχους τομείς εφόσον υπάρξει συμφωνία δανειοδότησης.
3. Η Παγκόσμια Τράπεζα Επενδύσεων (World Bank), ειδικός συνεργάτης του «Δικτύου 100 Ανθεκτικών Πόλεων», που χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Ροκφέλερ και όπου συμμετέχει ήδη ο δήμος Θεσσαλονίκης.
Η World Bank έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη χρηματοδότηση έργων που αφορούν συγκοινωνιακά μέσα της πόλης όπως και Αστικές Εμπορευματικές μεταφορές.
Γίνεται φανερό πως προωθείται η λειτουργία και η ανάπτυξη των μεταφορών σε ακόμα πιο ανταποδοτική εμπορευματική βάση στη λογική της ιδιωτικοποίησης.
Σχετικό είναι και το πρόγραμμα των «Ανθεκτικών πόλεων» που χρηματοδοτεί το ίδρυμα Ροκφέλερ με πρόσληψη συμβούλου στην ΜΑΘ ΑΑΕ/ΟΤΑ και ως στόχο έχει να προωθήσει «την ικανότητα ανθρώπων, θεσμών, επιχειρήσεων και συστημάτων μίας πόλης, να επιβιώνουν, να αναπροσαρμόζονται, να αναπτύσσονται απέναντι σε χρόνιες πιέσεις (κοινωνικές, περιβαλλοντικές, οικονομικές) ή απρόσμενες κρίσεις (καταστάσεις έκτακτης ανάγκης).»
Η μεθοδολογία που μεταφέρει το ίδρυμα Ροκφέλερ «αφορά την αντιμετώπιση της χρόνιας ανεργίας, του κοινωνικού αποκλεισμού, της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, των προσφυγικών ροών όπως και της έλλειψης συνεργασίας των διαφορετικών επιπέδων διακυβέρνησης». Πέρα από το γεγονός ότι είναι φανερό πως λειτουργεί ως προπομπός για παραπομπή πελατείας στην Παγκόσμια Τράπεζα Επενδύσεων που είναι ειδικός συνεργάτης του δικτύου, η παρέμβασή του φαίνεται ότι είναι και ευρύτερα πολιτική για την αντιμετώπιση των αντιφάσεων και των «απρόσμενων κρίσεων» που το ίδιο το σύστημα δημιουργεί.
4. Ένας ακόμα τρόπος με τον οποίον η ΜΑΘ ΑΑΕ/ΟΤΑ προωθεί την ιδιωτικοποίηση και την ανταποδοτικότητα των υποδομών είναι η θέσπιση Δημοτικών Ομολόγων που θα μετοχοποιούν το «αναπτυξιακό έργο της πόλης» και θα διατίθενται προς πώληση. Για να φορτώσει μάλιστα την ευθύνη αυτής της πολιτικής στους δημότες και για να χρυσώσει το χάπι, μιλάει για δυνατότητα αγοράς των ομολόγων και από τους ίδιους, πέρα από τους επιχειρηματίες.

Η μελέτη εκτιμά μάλιστα πως η παραπάνω λογική ΘΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΕΙ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ αφού «από την επόμενη προγραμματική περίοδο 2022 - 2030 οι "δωρεάν" δημόσιοι πόροι του ΕΣΠΑ σταδιακά θα μειώνονται και θα αντικαθίστανται από νέα χρηματοδοτικά σχήματα, τα οποία θα περιλαμβάνουν υποχρεωτικά την δανειακή μόχλευση συμπληρωματικών πόρων»
Γίνεται δηλαδή καθαρό πως οι επενδύσεις που προωθούνται με αυτού του είδους τη χρηματοδότηση πρέπει να λειτουργούν σε ανταποδοτική βάση και να είναι κερδοφόρες για να μπορούν να αποπληρώνουν τα τοκοχρεολύσια. Επομένως το κόστος τους θα φορτωθεί στις πλάτες των λαϊκών στρωμάτων.
Τα παραπάνω αποδεικνύουν και το τι εννοούν, ανάμεσα στα άλλα, οι ιθύνοντες, όταν λένε ότι τα προγράμματα του ΕΣΠΑ και οι προσπάθειες τους- και μέσω της ΜΑΘ ΑΑΕ/ΟΤΑ και συνολικότερα –στοχεύουν στον «πολλαπλασιασμό των δημοτικών και δημόσιων πόρων» και τη μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων.
Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται και άλλες πλευρές αυτής της μελέτης, όπως:
• Το αναπτυξιακό και επενδυτικό πλαίσιο που επιδιώκει το «Θεσσαλονίκη 2030» για τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις με τη «Στρατηγική Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης της Μείζονος Ολοκληρωμένης Χωρικής και Εδαφικής Επένδυσης της Ευρύτερης Αστικής Μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης». Που και η αντίστοιχη ομάδα έργου που συγκροτήθηκε όπως μας πληροφορεί με απόφαση του υπουργείου οικονομίας. με τη συμμετοχή της Μ.Ο.Δ. Α.Ε και της ΜΑΘ ΑΑΕ/ΟΤΑ.
• Η αξιοποίηση και άλλων των χρηματοδοτικών εργαλείων, πέρα από τις τράπεζες, όπως των Ευρωπαϊκό Ταμείο ELENA(ενέργεια μεταφορές), Χρηματοδοτικό Εργαλείο JESSICA(αστική ανάπτυξη), Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας, Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων EFSI δηλαδή το πακέτο «Γιουνκέρ»
• Η εκπόνηση και προσαρμογή των επιχειρησιακών προγραμμάτων των δήμων και η προτεινόμενη κοινή μεταξύ τους δράση στον τομέα των απορριμμάτων σε συνεργασία με το ΦΟΡΕΑ ΔΙΑΧΕΙΡIΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ (ΦοΔΣΑ), προωθώντας την παραπέρα ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση της διαχείρισης των Αστικών Αποβλήτων. Όπως και αντίστοιχη κοινή δράση για επενδύσεις στη διαχείριση των πλημμυρών στο πλαίσιο του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος (ΠΕΠ) Κεντρικής Μακεδονίας που τους προτείνουν όταν μάλιστα γνωρίζουν καλά ότι τα αντίστοιχα κονδύλια είναι ελάχιστα σε σχέση με τις ανάγκες.
Για τον ίδιο φυσικά λόγο η ΜΑΘ ΑΑΕ θεωρεί ως ατού τη δικτύωση της με τα ιδρύματα της πλουτοκρατίας όπως Νιάρχου, Μποδοσάκη Λάτση Rockefeller που στο πλαίσιο του εργαλείου χειραγώγησης του κοινωνικού εταιρισμού προάγουν και ευρύτερους επιχειρηματικούς στόχους των αντιστοίχων ομίλων και της πλουτοκρατίας συνολικότερα.
Το ζήτημα λοιπόν για τους εργαζομένους, τα λαϊκά στρώματα δεν είναι η προσδοκία της καπιταλιστικής ανάκαμψης, της «παραγωγικής ανασυγκρότησης» που προβάλλουν από κοινού όσοι υπηρετούν το σημερινό σύστημα ανεξάρτητα από την κριτική που ασκούν σε πλευρές της διαχείρισής που κάθε φορά ασκείται. Αλλά να διαμορφώσουν, με την πάλη και τον αγώνα τους, τις προϋποθέσεις για ν' ανοίξει ο δρόμος ανάπτυξης υπέρ του λαού, που θα έχει στόχο την ικανοποίηση των εργατικών - λαϊκών αναγκών, ο δρόμος της κοινωνικοποίησης των μονοπωλίων, της αποδέσμευσης από την ΕΕ και της μονομερούς διαγραφής όλου του χρέους, ο δρόμος δηλαδή που προτείνει το ΚΚΕ.