Πέμπτη 3 Σεπτεμβρίου 2020

Αφιέρωμα στα 33 χρόνια FM100 : Ο Κούβελας η μπουλντόζα ο Αρκουδέας και η “δίκη της κεραίας”

 

Μια πολιτική απόφαση, ένας δήμαρχος κόντρα στο σύστημα και η μάχη για την υλοποίηση μιας προεκλογικής υπόσχεσης έγιναν σημαία για την ελεύθερη ραδιοφωνία- τηλεόραση πριν 30 χρόνια στην Θεσσαλονίκη


Με πρωτοβουλία του Δημάρχου Σωτήρη Κούβελα, στις 3 Σεπτεμβρίου 1987 εκπέμπει για πρώτη φορά το δημοτικό ραδιόφωνο Θεσσαλονίκης FM 100.

Ήταν καλοκαίρι του 1987, όταν ο Σωτήρης Κούβελας, προωθώντας ακόμη περισσότερο την ιδιότυπη αυτή επανάσταση στα ραδιοτηλεοπτικά μέσα, στήνει στο δάσος του Σέιχ Σου της Θεσσαλονίκης κτίριο όπου κι εγκαθιστά την κεραία και τον εξοπλισμό ενός τηλεοπτικού πλέον σταθμού, με αρχικό σκοπό την αναμετάδοση δορυφορικών προγραμμάτων.

Μόλις έγινε αντιληπτό από την κεντρική πολιτική σκηνή το γεγονός, διατάχθηκε βίαιη επέμβαση αστυνομικού εκστρατευτικού σώματος με επικεφαλής τον τότε Αρχηγό της ΕΛΑΣ Νίκων Αρκουδέα.

‘Ήρθαν νύχτα με ρόπαλα καπνογόνα ασπίδες βαριοπούλες φορώντας κουκούλες” γράφει ο τότε έντυπος τύπος.

Απλοί πολίτες, δήμαρχοι,δημοτικοί σύμβουλοι και βουλευτές με επικεφαλής το δήμαρχο Θεσσαλονίκης Σωτήρη Κούβελα έκαναν ανθρώπινη ασπίδα γύρω από εγκαταστάσεις!

Ωστόσο…

Ματ, ερπύστριες, βία ξύλο και αίμα μετέτρεψαν τον χώρο… σε πεδίο μάχης! Και έτσι έγινε η κατεδάφιση των εγκαταστάσεων και η σύλληψη υπευθύνων.

Ακολούθησε επί τρεις βδομάδες η περίφημη ποινική “δίκη της κεραίας” και η πανηγυρική αθώωση. Η απόλυτη δικαίωση του οράματος του Δημάρχου Σωτήρη Κούβελα ήρθε με απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Χρειάστηκε ένας ανατρεπτικός δήμαρχος, μια μπουλντόζα, ο Αρκουδέας, ένας “πόλεμος” και η “δίκη της κεραίας”, για να ανοίξει ο δρόμος της ελεύθερης ραδιοτηλεοπτικής πορείας.

Και κάπως έτσι σταμάτησε το μονοπώλιο της κρατικής ενημέρωσης…

Ο τότε δήμαρχος Σωτήρης Κούβελας 30 χρόνια μετά τα επεισόδια, μιλάει σήμερα, στο ΒΗΜΑpress και στη δημοσιογράφο Φούλη Καλαϊτζίδου , περιγράφοντας τα γεγονότα και τις καταστάσεις της εποχής εκείνης αλλά και τις δύσκολες στιγμές που ακολούθησαν :

“Πριν από 30 χρόνια γνωρίσαμε στην Ελλάδα μια μεγάλη επανάσταση στον τομέα της επικοινωνίας και ενημέρωσης.

Στις περισσότερες δημοκρατικές χώρες ζούσαν ήδη μια άλλη πραγματικότητα: Παράλληλα με την ελευθερία και τον πλουραλισμό στον τύπο υπήρχαν αντίστοιχες ελευθερίες στη ραδιοφωνία και την τηλεόραση.

Εμείς, ενημέρωση, ψυχαγωγία, πολιτισμό, αθλητικές και μορφωτικές εκπομπές, είχαμε μόνο από κρατικά ΜΜΕ: Δύο τηλεοράσεις και τέσσερα ραδιόφωνα. Όχι απλώς κρατικής ιδιοκτησίας, αλλά κάτω από κυβερνητικό έλεγχο ή ακριβέστερα κάτω από τον έλεγχο του όποιου κόμματος βρισκόταν στην εξουσία.

Πλουραλισμό, του είδους που ξέρουμε σήμερα, γνωρίζαμε όσοι ζήσαμε στο εξωτερικό ή όσοι τον βλέπαμε στα όνειρά μας ή στη φαντασία μας.

Η φτώχεια στην άμεση ενημέρωση και την πληροφόρηση, με ήχο και εικόνα, ήταν τεράστια αν λάβουμε υπόψη ότι α) τα κρατικά μέσα στερούνταν αντικειμενικότητας και ήταν μάλλον κανάλια κυβερνητικής προπαγάνδας, β) δεν υπήρχε διαδίκτυο και μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Η Δημοκρατία ήταν ανάπηρη, κουφή και τυφλή.

Την επανάσταση στα ερτζιανά την έκαναν οι δήμαρχοι Αθήνας, Θεσσαλονίκης και Πειραιά που λειτουργούσαν ραδιοφωνικούς σταθμούς τον πρώτο κιόλας χρόνο της θητείας τους, το 1987.

Εμείς στη Θεσσαλονίκη είχαμε δεσμευτεί με το πρόγραμμά μας για ίδρυση και δημοτικής τηλεόρασης. Έτσι την ημέρα εγκαινίων του ραδιοφωνικού σταθμού μας FM100 (3.9.1987), ανακοίνωσα: “Και τώρα προχωρούμε στο δεύτερο μεγάλο βήμα, στη Δημοτική Τηλεόραση. Ξεκινάμε αμέσως με μετάδοση δορυφορικών προγραμμάτων από ξένα κανάλια, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά”.

Στην κυβέρνηση σήμαναν συναγερμό και κατήγγειλαν τον Δήμαρχο ως επαναστάτη και λήσταρχο, που καταλύει το Σύνταγμα. Που παραβίαζε τα άγια των αγίων της περιοχής αποκλειστικής αρμοδιότητας της κυβέρνησης. Ότι διαπράττει κάτι σαν έγκλημα καθοσιώσεως, πράγμα που δεν θα επέτρεπαν ποτέ να γίνει. Χαρακτηριστική και η δήλωση του Υφυπουργού Τύπου Δημήτρη Μαρούδα: “Θα καταρρίψουμε τους δορυφόρους από τους οποίους θα γίνει αναμετάδοση” !!!

Και η μεν δήλωση Μαρούδα τροφοδότησε τους ευθυμογράφους που έβγαλαν πολύ γέλιο, αλλά οι δυνάμεις καταστολής ξεκίνησαν αμέσως περιπολίες με ραδιογωνιόμετρα, για να εντοπίσουν και να καταστρέψουν τους δημοτικούς αναμεταδότες.

Ακολούθησε ένα άγριο κυνηγητό με τον δήμο να επιχειρεί αναμεταδόσεις δορυφορικών προγραμμάτων, που ήταν αδύνατον να εντοπίσουν τα ραδιογωνιόμετρα της αστυνομίας. Και τούτο επειδή οι εκπομπές γίνονταν από κινητές μονάδες πάνω σε αυτοκίνητα, που συνεχώς άλλαζαν θέση.

Αυτό το παιχνίδι κράτησε έναν μήνα, με την κάθε πλευρά να μετράει τις αντοχές της άλλης. Όμως ο δικός μας ο σκοπός δεν ήταν να παίζουμε κρυφτό, αλλά να στήσουμε τηλεόραση.

Έτσι πήραμε άδεια από το Δασαρχείο και κατασκευάσαμε ένα μικρό κτίσμα στο Σέιχ-Σου, ως χώρο εγκατάστασης των πομπών του δημοτικού ραδιοφώνου FM 100.

Η κυβέρνηση όμως κατάλαβε ότι πρόκειται για εγκαταστάσεις πομπών τηλεόρασης και έδωσε εντολή στην πολεοδομία και την αστυνομία να κατεδαφίσουν το κτίσμα. Με περιφρούρηση και δικαστική απόφαση αποτρέψαμε δύο απόπειρες κατεδάφισης, σε συνδυασμό με τη στάση του αστυνομικού διευθυντή Θεσσαλονίκης, που δεν επέμεινε σε απροκάλυπτη κόντρα με την δικαστική απόφαση και τον Δήμο.

Η κυβέρνηση τράβηξε την υπόθεση στα άκρα:

Εξανάγκασε τον αστυνομικό διευθυντή Θεσσαλονίκης κ. Σφυρή σε παραίτηση.

Αγνόησε και δεύτερη δικαστική απόφαση που απαγόρευε την κατεδάφιση.

Έστειλε από την Αθήνα 30 διμοιρίες ΜΑΤ και άντρες της αντιτρομοκρατικής και επικεφαλής τον αρχηγό της αστυνομίας, Ν. Αρκουδέα, που με πρωτοφανή αγριότητα επιτέθηκαν εναντίον των δημοτών που περιφρουρούσαν τις εγκαταστάσεις .

Κατηγορήθηκαν, δικάστηκαν και αθωώθηκαν (13.2.1988) Δήμαρχος και Γενικός Γραμματέας του Δήμου για παράνομες τηλεοπτικές εκπομπές.

Δύο εβδομάδες μετά στις 28 Φεβρουαρίου 1988, σαν σήμερα, γίνονται τα εγκαίνια της Δημοτικής Τηλεόρασης TV100 με πομπούς στη σοφίτα του σπιτιού Κανώτα στο Πανόραμα. Μεγάλη ταραχή στο κυβερνητικό στρατόπεδο με απειλές για νέα επέμβαση. Η δική μας απάντηση ήταν περιφρούρηση για έναν μήνα, αλλά και εγκατάσταση στη Θεσσαλονίκη του αρχηγού της αντιπολίτευσης Κ. Μητσοτάκη για 2 εβδομάδες για συμπαράσταση.

Η κυβέρνηση μας στέλνει, τώρα σε νέα μεγάλη δίκη στον Άρειο Πάγο κι εμείς προσφεύγουμε στο ΣτΕ. Ο Άρειος Πάγος διέταξε επανάληψη της δίκης που μας αθώωσε, αλλά η επανάληψη δεν έγινε ποτέ. Το Συμβούλιο της Επικρατείας αποφάνθηκε ότι είναι αντισυνταγματικό το κρατικό μονοπώλιο στην τηλεόραση.

Η δικαιοσύνη είπε την τελευταία της λέξη με την σχετική απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων τον Ιούνιο του 1991, που χαρακτηρίστηκε σταθμός στη νομολογία του. Εμείς είχαμε δίκιο: «Οι τηλεοπτικές εκπομπές είναι ελεύθερες στη Δημοκρατική Ευρώπη»!

Έτσι ξεκίνησε η ελεύθερη τηλεόραση στην Ελλάδα και πορεύεται σε δρόμους δύσβατους και ολισθηρούς, ξεχνώντας εν πολλοίς τις κατευθύνσεις και τον προορισμό που περιμένει η κοινωνία από τη λειτουργίας της”

ΕΡΩΤΗΣΗ: Δώσατε έναν αγώνα με μεγάλο πολύπλευρο κόστος. Μετά από 30 χρόνια μπορείτε να πείτε ότι η σημερινή εικόνα των ΜΜΕ είναι αυτή που ονειρευτήκατε η αγωνιστήκατε τότε?

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Γιατί ρωτάτε εμένα; Βλέπετε να προσφέρουν αυτά που απαιτεί το Σύνταγμα; Δηλαδή α) αντικειμενικές ειδήσεις και με ίσους όρους να προβάλλει προϊόντα λόγου και τέχνης και β) ποιότητα εκπομπών τέτοια που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή τους; Φοβάμαι πως αν γινόταν αξιολόγηση εκπομπών θα έπαιρναν χαμηλότερη βαθμολογία απ’ αυτήν που παίρνει η οικονομία μας.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Πως θα σχολιάζατε την σημερινή στάση της κυβέρνησης και τους χειρισμούς Παππά απέναντι στην ιδιωτική ραδιοφωνία-τηλεόραση?

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Επιχειρεί να επιβάλει και στα ιδιωτικά κανάλια έλεγχο, ανάλογο μ’ αυτόν που ασκεί στην ΕΡΤ. Δηλαδή να μας γυρίσει 30 χρόνια πίσω.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Η εμπειρία σας στη δημόσια διοίκηση και εν προκειμένου στην τοπική αυτοδιοίκηση, μου επιτρέπει να ζητήσω ένα σχόλιο για τον νυν δήμαρχο Γιάννη Μπουτάρη. Μπορείτε να μου τον περιγράψετε σε 5 λέξεις?

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δεν ξέρει τι θέλει, τι λέει, τι κάνει.

 https://vimapress.gr/epeteiako-afieroma-o-dimarchos-i-mpoulntoza-o-arkoudeas-kai-i-diki-tis-keraias/

Οι φωτογραφίες και τα βίντεο που ακολουθούν  είναι από το προσωπικό αρχείο του πρ. Δημάρχου Σωτήρη Κούβελα:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου