έπεσαν υπέρ βωμών και εστιών προασπιζόμενοι κατά την τουρκική εισβολή του 1974 την ανεξαρτησία και εδαφική κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ενώπιον των λείψανων των γενναίων μαχητών θα αναπεμφθεί δέηση στον ιερό ναό της Του Θεού Σοφίας από τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο, στην οποία θα είναι παρόντες, ο Πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης και ο υπουργός Εθνικής Άμυνας της Ελλάδος, Πάνος Καμμένος. Στην συνέχεια, άνδρες της ΕΛΔΥΚ και τις Εθνικής Φρουράς θα μεταφέρουν τις λειψανοθήκες στο παλαιό αεροδρόμιο Λάρνακας και με μεταγωγικό C-130 της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας θα φθάσουν στην Αθήνα και θα ταφούν στην γενέτειρα, ή στον τόπο της διαμονής τους.
Για την σημερινή τελετή, έχουν έρθει από την Ελλάδα οικείοι των αδικοχαμένων ανδρών της ΕΛΔΥΚ, οι οποίοι χθες και σήμερα έτυχαν ενημέρωσης από αρχαιολόγους και ανθρωπολόγους στο Ανθρωπολογικό Εργαστήριο της Επιτροπής για Αγνοούμενα Πρόσωπα που βρίσκεται στο παλιό αεροδρόμιο της Λευκωσίας εντός της «νεκρής» ζώνης της Λευκωσίας. Παρόντες στην ενημέρωση ήταν και ειδικοί σε θέματα ψυχολογικής στήριξης.
Συγκεκριμένα στην περιοχή Κιόνελι, που μετά την τουρκική εισβολή βρίσκεται στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, βρέθηκαν λείψανα 13 ατόμων, αλλά δύο δεν μπόρεσαν ακόμη να ταυτοποιηθούν με την μέθοδο του DNA.
Σήμερα θα μεταφερθούν στην Ελλάδα τα λείψανα 10 ΕΛΔΥΚάριων που ήταν στον κατάλογο της Επιτροπής για Αγνοούμενα Πρόσωπα. Δυστυχώς, για οκτώ αγνοουμένους, τα λείψανα τους που ταυτοποιήθηκαν με την μέθοδο του DNA, δεν ξεπερνούν τα επτά με δέκα. Βρέθηκαν σε ομαδικό τάφο στην περιοχή Κιόνελι, η οποία, μετά την τουρκική εισβολή βρίσκεται στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου. Ο τάφος εντοπίσθηκε από πληροφορία, την οποία έδωσε στην τουρκοκυπριακή πλευρά τουρκοκύπριος βοσκός (σ.σ: δια της δημοσιογράφου Σεφγκιούλ Ουλουτάκ, η οποία χρόνια τώρα καταβάλλει προσπάθειες για συλλογή στοιχείων και πληροφοριών προς διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων).
Οι άλλοι τρεις, των οποίων τα λείψανα είναι πλήρη ή σχεδόν πλήρη, βρέθηκαν κοντά στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ το 1974, που σήμερα και αυτό είναι στην «νεκρή» ζώνη. Τα τρία λείψανα βρέθηκαν τυχαία, κατά τη διάρκεια εργασιών του συστήματος ύδρευσης. Οι οικογένειες των τριών είχαν μια πρώτη ενημέρωση για την ανεύρεση των αγαπημένων τους προσώπων τον Απρίλιο. Σε ό,τι αφορά τους δέκα, έξι οικογένειες ενημερώθηκαν τον Δεκέμβριο του 2016 και οι τέσσερις τον Φεβρουάριο του 2017.
Συνολικά, βρίσκονται στην Κύπρο δέκα συγγενείς πέντε πεσόντων. Για άλλους έχουν δοθεί από τους συγγενείς εξουσιοδοτήσεις στο Γενικό Επιτελείο Στρατού για τον επαναπατρισμό των λειψάνων. Τρεις οικογένειες από τους δεκατρείς ΕΛΔΥΚΑΡΙΟΥΣ δεν θα παραλάβουν επί του παρόντος τα λείψανα. Αυτό «δεν σημαίνει ότι δεν αναγνωρίζουν το αποτέλεσμα της ταυτοποίησης, αλλά οφείλεται σε δικούς τους προσωπικούς λόγους, τους οποίους εμείς δεν μπορούμε να αποκαλύψουμε» εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ συνεργάτης του Ελληνοκύπριου εκπροσώπου.
Η εκταφή στο Κιόνελι ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2012 και ολοκληρώθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2013.
Η εκταφή στην περιοχή του Αγίου Δομετίου ξεκίνησε 20 Ιανουαρίου και ολοκληρώθηκε στις 15 Μαΐου 2015.
Στους ομαδικούς τάφους βρέθηκαν ορισμένα προσωπικά αντικείμενα, αλλά δεν είναι ιδιαίτερης σημασίας, εκτός, όπως αναφέρθηκε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, από την περίπτωση των τριών, όπου εντοπίστηκε ένας αναπτήρας, αλλά οι συγγενείς θα είναι σε θέση να αναγνωρίσουν σε ποιόν ανήκε, γιατί ο αναπτήρας δεν ήταν πλησίον συγκεκριμένου λειψάνου, αλλά στον ομαδικό τάφο. Και οι δεκατρείς είχαν έλθει από την Ελλάδα να υπηρετήσουν στην ΕΛΔΥΚ λίγους μήνες πριν από την εισβολή.
Τα λέιψανα των ταυτοποιηθέντων
Το ΑΠΕ-ΜΠΕ εξασφάλισε τον ονομαστικό κατάλογο
Α/Α ΟΝΟΜΑ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΔΙΑΜΟΝΗ ΣΥΓΓΕΝΩΝ
1 ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Μεγάλος Κεφαλόβρυσος Τρικάλων Τρίκαλα
2 ΣΙΝΗΣ ΑΡΓΎΡΙΟΣ Θήβα Κατταρέλι & Μελισσοχώρι Θήβας
3 ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Αγία Μαρίνα Βάρδα - Ηλεία Πάτρα
4 ΧΑΜΟΥΡΙΩΤΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Κασάνδρα - Χαλκιδική Νέα Ποτίδαια Χαλκιδικής
5 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Λάνθη - Ηλεία Κολωνός, Αθήνα
6 ΜΠΡΟΔΗΜΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Δίδυμα - Αργολίδα Δίδυμα, Αργολίδας
7 ΖΕΡΒΟΜΑΝΩΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Παράκοιλα - Μυτιλήνη Παράκοιλα - Μυτιλήνη
8 ΤΡΙΑΝΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ 'Ανω Σκαφιδώτη - Πρέβεζα Καναλάκι - Πρέβεζα
9 ΑΝΘΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κέρκυρα Ανω Μεσογγή - Βραγκανιώτικα, Κέρκυρα
10 ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ ΜΑΝΟΥΣΟΣ Ποταμιές - Ηράκλειο, Κρήτης Ποταμιές -
Οι πρώτοι οκτώ του καταλόγου είναι από τον ομαδικό τάφο στο Κιόνελι και οι δύο τελευταίοι (9 και 10) από τον τάφο στην περιοχή του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ, αλλά ταυτοποιήθηκαν μόνο τα λείψανα των δύο. Στο νούμερο 7 του καταλόγου είναι ο στρατιώτης Γιώργος Ζερβομανώλης, για τον οποίο έγραψε, 17 Μαίου, ο συνάδελφός Στρατής Μπαλάσκας, ανταποκριτής του ΑΠΕ-ΜΠΕ στην Μυτιλήνη, με τίτλο: «Το τελευταίο γράμμα ενός ήρωα».
Σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ του συναδέλφου το 1974, ο 21 ετών τότε στρατιώτης από τη Λέσβο, παιδί οικογένειας ψαράδων-Μικρασιατών προσφύγων, όπως αποδείχθηκε, σκοτώθηκε αμυνόμενος, κατά τη διαδικασία απαγκίστρωσης των υπερασπιστών του στρατοπέδου από το ύψωμα Α στα περίχωρα της Λευκωσίας, στις 16 Αυγούστου 1974. 10 από τους 12 θαμμένους εκεί, ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο του DNA.
Ο Στ. Μπαλάσκας στο σχετικό ρεπορτάζ, παρουσίασε το τελευταίο γράμμα του στρατιώτη προς τους γονείς και τα αδέλφια του, το οποίο ελήφθη μετά την εξαφάνιση και τον θάνατό του, όπως αποδείχθηκε 43 χρόνια μετά, που στάλθηκε από την Κύπρο στις 9 Αυγούστου 1974, στο «διάλειμμα» των εχθροπραξιών μεταξύ «Αττίλα 1» και «Αττίλα 2».
Λείψανα άλλων επτά από τους οποίους ο ένας έπεσε το 1964
Στην Ελλάδα θα επαναπατριστούν αύριο τα λείψανα άλλων επτά στρατιωτικών από το πρόγραμμα εκταφών της κυπριακής κυβέρνησης, που θυσιάστηκαν για την Κύπρο – έξι απ’ αυτούς το 1974, και ο ένας δέκα χρόνια πριν κατά τις δικοινοτικές ταραχές. Ο λόγος για τον Νικόλαο Νιάφα, ο οποίος το 1964 ήταν ανθυπασπιστής στο Ναυτικό. Ήταν μέλος του πληρώματος της ακταιωρού «Φαέθων», που βομβαρδίστηκε τον Αύγουστο του 1964 στον κόλπο του Ξερού από την τουρκική αεροπορία. Στην οικογένεια του Νιάφα, όπως και σε κάποιες άλλες οικογένειες των πεσόντων της ακταιωρού, είχαν δοθεί οστά χωρίς να γίνουν επιστημονικές εξετάσεις και ταυτοποιήσεις. Όταν άρχισε να εφαρμόζεται η μέθοδος DNA, η κυπριακή κυβέρνηση ζήτησε από τις οικογένειες να επιστρέψουν τα λείψανα για να ταυτοποιηθούν, καθώς υπήρχαν υποψίες ότι σε κάποιες περιπτώσεις δεν ανήκαν στους ανθρώπους τους. Τα λείψανα, που κατείχε η οικογένεια του Νιάφα, ανήκαν στον αδικοχαμένο ανθυπασπιστή, αλλά βρέθηκαν και άλλα δικά του σε πρόσφατη εκταφή στο κοιμητήριο Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.
Η άλλη περίπτωση είναι ο αντιπτέραρχος Παναγόπουλος Βασίλειος, κυβερνήτης του NORATLAS το οποίο κατέρριψε από λάθος η κυπριακή αεράμυνα στις 22 Ιουλίου 1974 - και ακόμη δύο καταδρομείς του αεροσκάφους.
Τα λείψανα του Παναγόπουλου και των άλλων δύο καταδρομέων, Κουκουρούνη Σωτήριου και Τζιβαλάκη Στέφανου, εντοπίστηκαν στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμιας.
Τέλος, θα δοθούν τα λείψανα τριών ανδρών της ΕΛΔΥΚ, του συνταγματάρχη Παπαλάμπρου Βασίλειου, Αθανασίου Νικόλαου και Κρητικού Νικόλαου, που βρέθηκαν σε εκταφές στις περιοχές που ελέγχει η Κυπριακή Δημοκρατία.
ΑΠΕ